Ο απογευματινός σεισμός της Δευτέρας με επίκεντρο τα Άγραφα ξύπνησε μνήμες στους κατοίκους της ορεινής Ευρυτανίας θυμίζοντας τον καταστρεπτικό και φονικό σεισμό στις 5 Φεβρουαρίου 1966 μεγέθους 6,2 ρίχτερ.

"Άκουσα μια δυνατή βοή και πεταχτήκαμε έξω απο το σπίτι" μας λέει χαρακτηριστικά ο κ.Λάμπρος που μένει στο Βασιλέσι Πρασιάς ,λίγα εκατοντάδες μέτρα απο το επίκεντρο του σεισμού

Ενας σεισμός που εκτός από τις φοβερές ζημιές άλλαξε την εικόνα της Ευρυτανίας(Βίντεο)

Η ώρα είναι 4 και τρία λεπτά το πρωί της 5ης Φεβρουαρίου... Οι κάτοικοι της Ευρυτανίας ξυπνούν αλαφιασμένοι: «Τα ανήσυχα σπλάχνα της ελληνικής γης αναταράχθηκαν πάλι», όπως σημειώνουν οι «Εικόνες» της εποχής- σεισμός! Εννέα λεπτά μετά το πρώτο χτύπημα έρχεται δεύτερο, εξίσου ισχυρό, ενώ την καταστροφή ολοκληρώνουν δύο αλλεπάλληλες δονήσεις λίγο πριν από τις 5.

Όταν ο ήλιος ανατέλλει, διαπιστώνεται ότι, αν και δεκαπέντε χωριά έχουν καταστραφεί, ο απολογισμός των θυμάτων είναι ευτυχώς σχετικό ελαφρύς: μόνο μία γυναίκα έχει χάσει τη ζωή της, ενώ οι τραυματίες δεν ξεπερνούν τους πενήντα, γεγονός που οι ίδιοι οι κάτοικοι της περιοχής αποδίδουν στην «υποχθόνιον βοήν» που προηγείται του σεισμού ειδοποιώντας τους να εγκαταλείψουν εγκαίρως τα σπίτια τους. Οι υλικές ζημιές είναι, ωστόσο, τρομερές. Συνολικά, 1.453 σπίτια έχουν καταστραφεί και οι άστεγοι ξεπερνούν τους 5.000. Στα χωριά Άγιος Νικόλαος και Κοσίτσα «κατέρρευσαν ολοσχερώς όλαι αι οικίαι», ενώ στα Φουρνά, όπου το εύθραυστο έδαφος δεν αντέχει τα χτυπήματα που δέχεται, τα αμήχανα, αποκαρδιωμένα βλέμματα των κατοίκων που ξενυχτούν στο ύπαιθρο μαρτυρούν την έκταση της καταστροφής.

«Επί 360 οικιών κατέρρευσαν ή κατέστησαν ετοιμόρροποι οι 240» μεταδίδεται, αλλά ένα παιδικό χαμόγελο κατορθώνει να λαμψει πίσω από τα σκυμμένα κεφάλια των μεγάλων.Τους σεισμόπληκτους επισκέπτονται με ελικόπτερο την επομένη της τραγωδίας οι βασιλείς.

Στο "κόκκινο" η Ευρυτανία σε περίπτωση σεισμού

 Πολλές φορές έχουμε αναδείξει το σοβαρό αυτό θέμα χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να έχουν ληφθεί μέτρα για να αποτρέψουν μια καινούργια καταστροφή.

Σε ποια περιοχή όμως της Ελλάδας ένας ισχυρός σεισμός θα άφηνε βαθύτερα ίχνη; Ποιος νομός θα μετρούσε σημαντικότερες απώλειες στους ανθρώπους του και στις υποδομές του;

Με πρώτη την Ευρυτανία, και να ακολουθούν η Σάμος, η Φωκίδα και το Αγιο Ορος, λέει πολυετής μελέτη του ΤΕΕ, συνδυάζοντας τα χαρακτηριστικά των κτιρίων στις περιοχές αυτές με τη σεισμικότητα και τα εδάφη τους. Μια ισχυρή επίσκεψη του Εγκέλαδου θα είχε μεγάλες επιπτώσεις για τους κατοίκους και των νομών Κυκλάδων, Αρκαδίας, Λευκάδας και Λακωνίας, ενώ οι νομοί Αττικής και Θεσσαλονίκης εκτιμάται ότι είναι πιο «ανθεκτικοί» και η ζωή θα διαταρασσόταν δυσκολότερα.

Ποιο είναι το μήνυμα που βγαίνει από τη μελέτη; 

«Οι δήμοι πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλία και να ενισχύουν προσεισμικά τουλάχιστον ένα δημόσιο κτίριο ανά τετραετία», λένε οι ειδικοί και τονίζουν την ευεργετική επίδραση που θα έχει η κίνηση αυτή όχι μόνο στην περίπτωση ενος καταστροφικού σεισμού, αλλά και στην εκπαίδευση των πολιτών απέναντι στο φαινόμενο και τις συνέπειές του.

Κτίρια και σεισμικότηταΣύμφωνα με σχετικό άρθρο στην Καθημερινή ,το Εθνικό Πρόγραμμα Αντισεισμικής Ενίσχυσης Υφιστάμενων Κατασκευών (ΕΠΑΝΤΥΚ) ξεκίνησε περίπου πριν από μια δεκαετία από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, και σήμερα ολοκληρώθηκε η δεύτερη φάση του. Το πρόγραμμα μελέτησε την ταυτότητα των κτιρίων και χαρτογράφησε όλη τη χώρα ανάλογα με τον κίνδυνο που κρίνει ότι θα αντιμετωπίσει η κάθε περιοχή σε περίπτωση ισχυρού σεισμού, συσχετίζοντας χαρακτηριστικά των κτισμάτων της (όπως τα υλικά, το ύψος και η ηλικία) με τη σεισμικότητα και τα είδη των εδαφών. Σύμφωνα με τους χάρτες του ΕΠΑΝΤΥΚ, ένας ισχυρός σεισμός θα προκαλέσει μεγαλύτερες απώλειες -σε ζωές ή τραυματισμούς, απώλειες οικοσκευής, κόστος επισκευών και προσωρινής μεταστέγασης- στον κάτοικο της Ευρυτανίας και του Αγιου Ορους, της Σάμου και της Φωκίδας, ενώ ακολουθούν οι Κυκλάδες, η Αρκαδία, η Λευκάδα και η Λακωνία. Αντίθετα τις μικρότερες απώλειες θα έχουν, σύμφωνα με τη μελέτη του ΤΕΕ, η Κορινθία, η Δράμα, τα Δωδεκάνησα, ο Πειραιάς, η Βοιωτία, η Ημαθία, η Ξάνθη, η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα.

Η επίδραση στην οικονομίαΑπό την άλλη πλευρά,.... όμως, η μελέτη ερεύνησε και την επίδραση ενός σεισμού όχι στους μεμονωμένους κατοίκους, αλλά στο σύνολο, σε σχέση με την οικονομική δραστηριότητα. Τις μεγαλύτερες, λοιπόν, οικονομικές απώλειες στη χώρα θα προκαλέσει ένας ισχυρός σεισμός στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τον Πειραιά, την Αιτωλοακαρνανία, την Αχαΐα, την Ανατολική Αττική και το Ηράκλειο.

Αντίθετα, μικρότερη θα είναι η επίδραση στην οικονομία της χώρας από έναν ισχυρό σεισμό στην Ευρυτανία, την Καστοριά, την Κεφαλονιά, τα Γρεβενά, τη Λευκάδα, τη Ζάκυνθο και φυσικά το Αγιο Ορος. «Οι αντιφατικές αυτές εκτιμήσεις υποδεικνύουν ότι σε όλη τη χώρα είναι σκόπιμο να ενθαρρυνθούν οι πρωτοβουλίες σταδιακής προσεισμικής ενίσχυσης των πιο εύτρωτων κτιρίων μεγάλου δημοσίου ενδιαφέροντος, μέσα σε έναν χρονικό ορίζοντα εικοσαετίας», εξηγεί στην «Κ» ο ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ και επικεφαλής του ΕΠΑΝΤΥΚ κ. Θεοδόσης Τάσιος.

Οπως σημειώνει ο κ. Τάσιος, στο πλαίσιο του ΕΠΑΝΤΥΚ ολοκληρώθηκε η καταγραφή των κτιρίων του κάθε δήμου ξεχωριστά και τα στοιχεία περιλαμβάνονται σε βιβλίο και CD ROM, που θα διανεμηθούν (με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση του υπουργείου Εσωτερικών) σε όλους τους ΟΤΑ έως το φθινόπωρο.

Να δοθούν κίνητρα«Οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους», εκτιμάει ο κ. Τάσιος. «Κάθε δήμαρχος θα πρέπει να διαλέξει ένα ή δύο κτίρια δημόσιου ενδιαφέροντος, να αναθέσει μια μελέτη ενίσχυσης και να την εφαρμόσει ανά τετραετία. Κατόπιν, πρέπει οι ίδιοι οι δημότες να ακολουθήσουν το παράδειγμα των δημοσίων κτιρίων σε ιδιωτικό επίπεδο, θωρακίζοντας μερικά από τα πιο εύτρωτα από αυτά. Τέτοιες πρωτοβουλίες άλλωστε αναβαθμίζουν την αξία ενός ακινήτου. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει και το κράτος να δώσει κίνητρα στους πολίτες, οικονομικά (π.χ. άτοκα δάνεια), δημοσιονομικά (π.χ. απαλλαγές από φόρους) και άλλα».