Είκοσι πέντε σημαντικές επισημάνσεις της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων για τη συμπλήρωση και υποβολή των φετινών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων παρουσιάζει ο Ελεύθερος Τύπος.

Οι επισημάνσεις αυτές αφορούν σε ένα μεγάλο εύρος περιπτώσεων φορολογουμένων, όπως οι συνταξιούχοι, οι άνεργοι, οι φοιτητές, οι έγγαμοι σύζυγοι, οι συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης, οι φιλοξενούντες συγγενικά πρόσωπα στα σπίτια τους, όσοι θα υποβάλουν δηλώσεις με επιφύλαξη, όσοι εργαζόμενοι εισέπραξαν καθυστερημένα αποδοχές παρελθόντων ετών, όσοι συνταξιούχοι εισέπραξαν το 2017 αναδρομικά παρελθόντων ετών, όσοι έχουν χάσει Ι.Χ. αυτοκίνητα λόγω κλοπής ή καταστροφής από τρακάρισμα κ.λπ.

Οδηγός…

Αναλυτικά, οι 25 σημαντικές επισημάνσεις της ΑΑΔΕ, τις οποίες πρέπει να προσέξουν φέτος ιδιαίτερα οι φορολογούμενοι κατά τη συμπλήρωση των δηλώσεών τους, είναι οι εξής:

1 Οι σύζυγοι υποχρεούνται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους εφόσον υφίσταται έγγαμη σχέση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου του.

2 Οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματά του, μόνο εφόσον έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης ή ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση της αρμόδιας ΔΟΥ με τις παραπάνω μεταβολές.

3 Όσοι φορολογούμενοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, στην περίπτωση που ενημερώσουν την αρμόδια ΔΟΥ με δήλωση μεταβολής, δύνανται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματά τους. Στην περίπτωση αυτή έχουν την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με τους έγγαμους και υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι εκείνο το μέρος του συμφώνου συμβίωσης το οποίο κατά την υποβολή της δήλωσης δηλώνεται ως υπόχρεος. Τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο σχετικά με τη χωριστή φορολογική δήλωση των συζύγων εφαρμόζονται ανάλογα και για τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης.

4 Οι δηλώσεις με επιφύλαξη υποβάλλονται ηλεκτρονικά μέσω Διαδικτύου. Εντός χρονικού διαστήματος 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής οι φορολογούμενοι οφείλουν να προσκομίσουν στη ΔΟΥ τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τα οποία αποδεικνύουν τους ισχυρισμούς τους και το λόγο της επιφύλαξης, προκειμένου να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις και να εκδοθούν τα εκκαθαριστικά από τις ΔΟΥ εντός προθεσμίας 90 ημερών από την υποβολή της δήλωσης. Σε περίπτωση που τα απαιτούμενα δικαιολογητικά δεν προσκομιστούν εντός της προθεσμίας των 30 ημερών, οι δηλώσεις εκκαθαρίζονται χωρίς να ληφθεί υπόψη η επιφύλαξη.

5 Στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οι φορολογούμενοι πρέπει να αναγράψουν υποχρεωτικά όλα τα εισοδήματά τους, ανεξάρτητα από το αν αυτά φορολογούνται ή όχι, καθώς και ανεξάρτητα από τον τρόπο φορολόγησής τους.

6 Με βάση τα ηλεκτρονικά αρχεία που αποστέλλονται στη ΔΗΛΕΔ, ορισμένες κατηγορίες εισοδημάτων (όπως από μισθωτές υπηρεσίες, συντάξεις κ.λπ.) και οι παρακρατηθέντες φόροι επ’ αυτών προσυμπληρώνονται στους αντίστοιχους κωδικούς των πινάκων της δήλωσης. Εναλλακτικά, για ορισμένα από τα ποσά αυτά καθώς και για λοιπά στοιχεία που πρέπει να αναγραφούν στις δηλώσεις (π.χ. τόκοι καταθέσεων, δόσεις δανείων κ.λπ.) παρέχεται η δυνατότητα στους φορολογούμενους να ενημερώνονται μέσω πινάκων.

7 Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υπάρχει υποχρέωση δήλωσης των ποσών των τόκων καταθέσεων που έχουν προκύψει από τους πραγματικούς δικαιούχους. Ο προϊστάμενος της ΔΟΥ έχει, σε κάθε περίπτωση, τη διακριτική ευχέρεια να κρίνει αιτιολογημένα διαφορετικά.

Κωδικοί – κλειδιά για φιλοξενούμενους και τεκμήρια

8 Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 007-008, οι οποίοι συμπληρώνονται από όσους φιλοξενούν ενήλικες υπόχρεους σε υποβολή δήλωσης, εκτός από αυτούς που αναφέρονται στον Πίνακα 8, ως εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας του υπόχρεου. Τα στοιχεία που συμπληρώνονται είναι ο ΑΦΜ του φιλοξενούμενου και οι μήνες φιλοξενίας.

9 Σε περίπτωση που εξαρτώμενο ενήλικο τέκνο του φορολογούμενου μισθώνει κατοικία ή οποιουδήποτε τύπου και για οσοδήποτε χρόνο κατάλυμα, διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας της οικογένειας (φοιτητής που σπουδάζει σε διαφορετικό τόπο, τέκνο που υπηρετεί τη στρατιωτική του θητεία, κ.λπ.) και εφόσον δεν έχει δική του υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, η κατοικία αυτή δηλώνεται ως δευτερεύουσα από το γονέα που είναι υπόχρεος να περιλάβει τα εισοδήματα του εξαρτώμενου μέλους του στη δική του δήλωση, προκειμένου να υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ. Ακολούθως, στον Πίνακα 6 αναγράφεται το καθαρό ποσό του ενοικίου που καταβάλλεται.

10 Η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, που τυχόν προκύπτει για φορολογούμενους που ήταν άνεργοι κατά το φορολογικό έτος 2017, φορολογείται σύμφωνα με την κλίμακα των μισθωτών, ανεξαρτήτως της διάρκειας εντός του έτους της ανεργίας τους, με την προϋπόθεση ότι προσκομίζουν στη Φορολογική Διοίκηση βεβαίωση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή τους λοιπούς αρμόδιους φορείς, που να αποδεικνύει ότι ήταν άνεργοι κατά το 2017.

11 Για επιβατικά Ι.Χ. αυτοκίνητα με ημερομηνία πρώτης άδειας κυκλοφορίας στην Ελλάδα πριν από τις 4.3.2004, τα οποία δεν βρίσκονται πλέον στην κατοχή των ιδιοκτητών τους, οι τελευταίοι, προκειμένου να μην επιβαρυνθούν με την ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης, οφείλουν να προβούν σε διαγραφή αυτών.

12 Το συνολικό ποσό όλων των αγορών χρεογράφων (μετοχών κ.λπ.) που πραγματοποιήθηκαν το 2017 δηλώνεται στους κωδικούς 743-744.

13 Στις περιπτώσεις εισοδημάτων που απαλλάσσονται του φόρου ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο και επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης (τα οποία προσυμπληρώνονται στους κωδικούς 619-620, αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, ή αναγράφονται στους κωδικούς 659-660, αν δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση) περιλαμβάνονται φέτος και τα εξής ποσά:

* Αγροτική επιδότηση πρόωρης συνταξιοδότησης.

* Κέρδος που προκύπτει κατά την ημερομηνία λήξης ομολόγων, μεταξύ της αξίας κτήσης και της ονομαστικής αξίας τους, όταν αυτά διακρατούνται μέχρι τη λήξη τους.

14 Στους κωδικούς 661-662 αναγράφεται το επίδομα ανεργίας που εισπράχθηκε μέσα στο φορολογικό έτος 2017. Το επίδομα απαλλάσσεται από το φόρο, εφόσον το άθροισμα των λοιπών εισοδημάτων του φορολογουμένου δεν υπερβαίνει ετησίως τις 10.000 ευρώ. Εάν δηλώνεται επίδομα ανεργίας στους ανωτέρω κωδικούς και τα λοιπά εισοδήματα του φορολογουμένου υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ, τότε το ποσό του επιδόματος προστίθεται στο φορολογητέο εισόδημά του.

15 Στους κωδικούς 781-782, όπου συμπληρώνονται τα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα προκειμένου να καλυφθούν τεκμήρια (δάνεια, δωρεές, γονικές παροχές, κέρδη από λαχεία κ.λπ.), μπορεί να αναγραφεί και το «κοινωνικό» μέρισμα που χορηγήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017. Επίσης μπορεί να συμπεριληφθεί και το ποσό που προκύπτει από πλειστηριασμό κατοικιών, προκειμένου να καλυφθεί το τεκμήριο της ολοσχερούς τοκοχρεωλυτικής απόσβεσης του στεγαστικού δανείου.

16 Προστέθηκαν νέοι κωδικοί 429-430 «Λοιπά πληροφοριακά στοιχεία – χρηματικά ποσά που δεν μειώνουν την ετήσια δαπάνη», στους οποίους αναγράφονται χρηματικά ποσά τα οποία έχουν εισπραχθεί, αλλά με βάση τις ισχύουσες διατάξεις δεν καλύπτουν τεκμήρια. Υποχρεωτική αναγραφή γίνεται μόνο αν τα ποσά αυτά αποτελούν εισόδημα, ενώ δεν υπάγονται στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα αναγράφονται προαιρετικά. Τα ποσά που αναγράφονται πρέπει να αποδεικνύονται με τα κατάλληλα δικαιολογητικά, κατά περίπτωση.

Τι πρέπει να προσέξουν όσοι συνταξιούχοι έλαβαν αναδρομικά

17 Στις περιπτώσεις που κριθεί απαραίτητος ο έλεγχος των δικαιολογητικών των αρχικών ή τροποποιητικών δηλώσεων που υποβάλλονται ηλεκτρονικά, οι φορολογούμενοι ειδοποιούνται μέσω μηνύματος να προσκομίσουν τα δικαιολογητικά στη ΔΟΥ εντός 5 εργάσιμων ημερών. Μετά το πέρας της ανωτέρω προθεσμίας, οι δηλώσεις εκκαθαρίζονται από τις ΔΟΥ, διαγράφοντας ή διορθώνοντας, όπου απαιτείται, ποσά τα οποία συνεπάγονται φορολογική απαλλαγή, έκπτωση ή ελάφρυνση του δηλούμενου εισοδήματος ή μείωση του φόρου, τα οποία δεν καλύπτονται από ηλεκτρονικά αρχεία ούτε προσκομίζονται γι’ αυτά τα κατάλληλα δικαιολογητικά σε φυσική μορφή και στη συνέχεια εκδίδονται οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού φόρου (τα εκκαθαριστικά σημειώματα).

18 Κατά την υποβολή των δηλώσεων στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση των δηλούμενων εισοδημάτων και φόρων, δύναται να ζητηθεί να προσκομιστούν τα δικαιολογητικά στην αρμόδια ΔΟΥ.

19 Για τις τροποποιητικές δηλώσεις των οποίων η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί μέσω διαδικτύου, τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίζει ο φορολογούμενος είναι μόνο αυτά που αφορούν τον λόγο που επικαλείται για την τροποποίηση της δήλωσής του.

20 Οι τροποποιητικές δηλώσεις που υποβάλλονται από μισθωτούς ή συνταξιούχους με αναδρομικά μισθών ή συντάξεων προηγουμένων ετών, αμοιβών ιατρών του ΕΣΥ από απογευματινά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, παραλαμβάνονται χωρίς πρόστιμα και τόκους μέχρι το τέλος του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν κατά περίπτωση οι βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων. Οι παραπάνω δηλώσεις υποβάλλονται αποκλειστικά χειρόγραφα στη ΔΟΥ εκτός των δηλώσεων που αφορούν αναδρομικές αποδοχές ή συντάξεις, οι οποίες για το φορολογικό έτος 2015 και εφεξής υποβάλλονται ηλεκτρονικά. Ο φόρος που προσδιορίζεται από τις δηλώσεις αυτές καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου μήνα του επόμενου έτους, ενώ αν η πράξη προσδιορισμού φόρου εκδοθεί το επόμενο έτος, η καταβολή γίνεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου.

21 Οι συνταξιούχοι στους οποίους παρακρατήθηκαν από τα εισοδήματά τους ποσά για τη μηνιαία εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης κατά το διάστημα από 1/1/2012 έως 30/6/2016 και τα οποία σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν.4501/2017 τους επιστράφηκαν άτοκα με τη σύνταξη μηνός Δεκεμβρίου 2017, υποβάλλουν τροποποιητικές δηλώσεις για τη φορολόγηση αυτών των ποσών στα έτη που ανάγονται καθώς και αρχική δήλωση φορολογικού έτους 2017 με επιφύλαξη, εφόσον στη σχετική βεβαίωση που θα τους χορηγήσει ο αρμόδιος φορέας, πέραν του καθαρού ποσού των συντάξεων που αντιστοιχούν στο φορολογικό έτος 2017, εμφανίζεται και ο διαχωρισμός των ποσών αυτών που επιστρέφονται στα έτη που αφορούν. Τέλος, οι τροποποιητικές αυτές δηλώσεις υποβάλλονται χωρίς πρόστιμα και τόκους εφόσον υποβάλλονται εντός του φορολογικού έτους στο οποίο εκδόθηκαν οι σχετικές βεβαιώσεις από τον αρμόδιο φορέα.

22 Στην περίπτωση ανείσπρακτων αποδοχών, ο μισθωτός φορολογούμενος που διαθέτει βεβαίωση αποδοχών του εργοδότη του από την οποία δεν προκύπτει ο διαχωρισμός του εισοδήματος από ανείσπρακτες αποδοχές στα έτη που ανάγονται, δύναται να υποβάλει τροποποιητικές δηλώσεις αποκλειστικά χειρόγραφα στη ΔΟΥ για τη φορολόγηση αυτών των εισοδημάτων κατ’ έτος, με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο το οποίο θα αποδεικνύει τον διαχωρισμό των αποδοχών στα έτη που αφορούν, όπως βεβαίωση από πιστοποιημένο λογιστή-φοροτεχνικό βάσει αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων (Α.Π.Δ.) του ασφαλιστικού φορέα κ.λπ. ή παλαιότερες βεβαιώσεις αποδοχών από τις οποίες προκύπτει το ύψος των αποδοχών που είχαν καταστεί ανείσπρακτες, δικαστική απόφαση κ.ά.

23 Η καταβολή του φόρου γίνεται σε 3 ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου, από την προθεσμία υποβολής της δήλωσης.

24 Για τις δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα ο φόρος καταβάλλεται σε 3 ισόποσες δόσεις και ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας που θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί. Για δηλώσεις που υποβάλλονται εκπρόθεσμα και οδηγούνται για έλεγχο στη ΔΟΥ δεν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την υποβολή της δήλωσης μέχρι την εκκαθάριση αυτής από τη ΔΟΥ.

25 Η καταβολή του φόρου που προσδιορίζεται από δηλώσεις φορολογουμένων που συμμετέχουν σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, οι οποίοι μπορούν να υποβάλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος μέχρι το πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, πραγματοποιείται σε δύο ισόποσες διμηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Σεπτεμβρίου 2018 και η δεύτερη μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Νοεμβρίου 2018.Ελεύθερος Τύπος