Γράφει ο πρώην δάσκαλος κ.Λάμπρος Μπαλτάς
Στο Βασίλεσι Πρασιάς, το 1965 ανέλαβα υπηρεσία, ως πρωτοδιόριστος δάσκαλος, στο Σχολείο με τις πλέον αντίξοες στεγαστικές συνθήκες.Αυτό το σχολείο, πρωτοστεγάστηκε στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου, εκτός οικισμού και πολύ αργότερα μεταφέρθηκε σ’ ένα πολύ μικρό σπιτάκι, μέσα στο χωριό, με παράθυρα πολεμίστρες και φωτισμό… κρυφού Σχολειού.Σ’ αυτό το προπολεμικό πέτρινο οίκημα, ο συνάδελφος τότε Χρήστος Γείτονας, ο σημερινός ιδρυτής και Διευθυντής του σχολικού συγκροτήματος «Εκπαιδευτήρια Κωστέα Γείτονα» στην Αθήνα, μου παρέδωσε με πρωτόκολλο παράδοσης και παραλαβής τη Δ/νση του Σχολείου, ενώπιον των μελών της Σχολικής Εφορείας.
Η τριμελής Σχολική Εφορεία, είχε την ευθύνη διαχείρισης των πενιχρών οικονομικών και πρωτίστως τη στέγαση του Σχολείου, τη θέρμανση, τα συσσίτια και άλλες τρέχουσες ανάγκες.Πρόεδρος της Σ.Ε. ήταν ο αείμνηστος Γεώργιος Ζηνέλης, αδιαφιλονίκητος πρώτος πολίτης, αρχηγός των Βασιλεσιάνων. Η γνώμη του μετρούσε και ο λόγος του δεν έπαιρνε αντιρρήσεις. Στη Σχολική Εφορεία, διαχειριστής-ταμίας, ήταν ο Λάζαρος Σοφουλάκης, αξιοπρεπής οικογενειάρχης, πανέξυπνος, τολμηρός, επίμονος και αποτελεσματικός, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.Γραμματέας της (Σ.Ε.) ήταν ο εκάστοτε δάσκαλος.
Από πενταετίας εκκρεμούσε ανάλογη πίστωση ανέγερσης Διδακτηρίου και απανωτές, άκαρπες δημοπρασίες ανάδειξης εργολάβου, έπεφταν στο κενό, γιατί δεν υπήρξε εργολαβικό ενδιαφέρον. Κάθε χρόνο ο επιθεωρητής, μετά τον έλεγχο της προόδου των μαθητών και τη βαθμολογία της εργασίας του δασκάλου, κατέληγε στο παρακείμενο καφενείο του Δημοσθένη Ζευγουλά, όπου τον περίμεναν οι γονείς, ανυποχώρητοι στην πάγια αξίωσή τους, να κτιστεί το Σχολείο.Ο επιθεωρητής, με τη γνωστή υπεκφυγή της αναρμοδιότητας, πάντα ισχυριζόταν:
Δεν είναι στο χέρι μου, να επηρεάσω τη Δημοπρασία, ήταν η μόνιμη επωδός, κάθε χρόνο. Αυτή τη φορά, Άνοιξη του 1966, η παρουσία του Επιθεωρητού δοκιμάστηκε από επιθετική λογομαχία με τον ταμία Λ.Σ. Το περιεχόμενο, αυτής της έντονης παρέμβασης λεκτικού διαπληκτισμού, θα προσπαθήσω να μεταφέρω "περίπου˶ στους αναγνώστες.Κύριε Επιθεωρητά, εσείς, ένας τόσο σημαντικός αξιωματούχος της Εκπ/σης, πως καταδέχεστε να τρεμοκουκουρίζουν τα παιδιά σ’ αυτό το κοτέτσι-χαρτοκούτι; (παράγκα σεισμοπλήκτων). Εγώ ντρέπομαι, που έχω για τα πρόβατά μου καλύτερη καλύβα, από αυτό το κουτί, όπου μαθαίνουν γράμματα τα παιδιά μου. Ο επιθεωρητής περιορίστηκε να δηλώσει αναρμοδιότητα και, όπως πάντα, παρέπεμψε στο Νομάρχη και την Τεχν. Υπηρεσία. Εκεί πρέπει να παραπονεθείτε…
Ο Ταμίας Λ.Σ. επιμένει:Εμάς κύριε Επιθωρητά, δεν μας χαμπαριάζονται αυτοί οι μεγάλοι.Εσείς να πάτε στους αρμόδιους και να τους μιλήστε γι’ αυτήν εδώ την κατάσταση.Ο επιθεωρητής, μη έχοντας άλλη επιλογή, δήλωσε ότι θα εξαντλήσει όλες τις προσπάθειές του σχετικά. Αναγνώρισε τη σημερινή προβληματική στέγαση στο παράπηγμα και ανακοίνωσε έξτρα χρηματοδότηση ανακατασκευής του παραπήγματος. Σύντομα υλοποιήθηκε η ανακατασκευή και στεγάστηκε εκεί το Σχολείο μέχρι να ολοκληρωθεί το νέο διδακτήριο. Ο ταμίας τον ευχαρίστησε και τον αποχαιρέτησε λέγοντας: Να μας στείλεις σύντομα τον εργολάβο.
Λίγες μέρες, πριν γίνει η Δημοπρασία, τηλεφώνησε ο εργολάβος Δημοσίων Έργων Καρακωνσταντής, να τον παραλάβουμε στα Φουσιανά και να τον οδηγήσουμε στο χώρο ανέγερσης του Σχολείου. Ήθελε να διαπιστώσει την κατάσταση της αλογόστρατας Φουσιανών-Βασιλεσίου από το Διακόπι, για να εκτιμήσει τη δυνατότητα μεταφοράς των οικοδομικών υλικών (άμμος-τσιμέντα-ασβέστης-γαρμπίλι-μωσαϊκών-τούβλα-κεραμίδια-ξυλεία κ.τ.λ.) στο χώρο ανέγερσης. Έφθασε ο εργολάβος στο Βασιλέσι. Μετά από επιτόπια αυτοψία στο χώρο ανέγερσης, πολλοί Βασιλεσιάνοι, τον υποδεχτήκαμε στο Καφενείο του Δήμου Ζευγουλά. Ο εργολάβος, μας είπε περίπου:
Δυστυχώς ο δρόμος (αλογόστρατα) για κατσικομούλαρα είναι ακατάλληλος. Έχει απότομα κλειστά ζικ-ζακ (καγκέλια) και υπερβολική κλίση, από το Μεντζίσι ως το Διακόπι και η μεταφορά των υλικών είναι αδύνατη…Χρειάζεται πολυδάπανη νέα χάραξη δρόμου και αυτό δεν γίνεται με τίποτε.Κάνετε υπομονή και σε λίγα χρόνια (3 ως 5), θα’ ρθει αυτοκινητόδρομος και θα γίνει και το Σχολείο καθώς πρέπει.Έχω την καλή διάθεση, είπε, να δουλέψω χωρίς να βγάλω δραχμή κέρδος, ακόμα και να ζημιωθώ εύλογο ποσό, αλλά εδώ η χρεωκοπία είναι δεδομένη. Δεν υπάρχουν περιθώρια. Λυπάμαι, δεν γίνεται!...
Σιγή στο Καφενείο.Ο ανυποχώρητος ταμίας Λ.Σ. δεν παραιτείται και παίρνει το λόγο:Αφού έχεις την καλή διάθεση να δουλέψεις χωρίς κέρδος, κι εμείς έχουμε την ακόμα καλύτερη διάθεση, αφού πάρεις τη Δημοπρασία, θα μεταφέρουμε τα υλικά δωρεάν.Έμεινε ο εργολάβος. Ρωτάει, πώς θα γίνει αυτό; Εγώ, συνέχισε ο Λάζαρος, διαθέτω τη «σίβα» μου, το μουλάρι μου εντελώς δωρεάν, και πριν ολοκληρώσει ακούγονται: Κι εγώ το δικό μου, λέει ο Δήμος Ζευγουλάς, κι εγώ, παρεμβαίνει ο Θωμούλας-Πατούλας, κι εγώ, συμπληρώνει ο Γιώργος Μπαλτάς, διαθέτω για το Σχολείο το μουλάρι μου.
Κι εμείς, είπαν οι λίγοι θαμώνες, θα κουβαλήσουμε ό,τι μπορούμε ζαλίκα και στον ώμο.Τά’χασε ο εργολάβος. Δεν περίμενε αυτή την εξέλιξη και με ρωτάει:Τι λένε αυτοί, δάσκαλε;Ότι λένε το κάνουν. Ο λόγος τους είναι συμβόλαιο. Να τους εμπιστευτείς, απαντώ.Ο Λάζαρος επεμβαίνει:
Να πάρεις τη Δημοπρασία κ. Εργολάβε και να στείλεις με το φορτηγό σου τα πρώτα υλικά στα Φουσιανά. Εμείς πολύ σύντομα θα τα μεταφέρουμε εδώ στο χώρο του Σχολείου. Εσύ, με το αυτόκινητο θα κουβαλάς υλικά Καρπενήσι Φουσιανά και εμείς θα τα μεταφέρουμε στο Σχολείο με τα μουλάρια.Τρεις μήνες τα 4 μουλάρια με φορτοεκφορτωτή τον ακαταπόνητο, αείμνηστο Κώστα Μπαλτά (έφυγε πρόσφατα 15-12-2020) ξημερώνονται στα Φουσιανά, φορτώνονται τα υλικά και κάνουν 3 δρομολόγια καθημερινά πήγαινε-έλα, ως το Βασιλέσι. Δώδεκα ως δεκαπέντε ώρες καθημερινής εξοντωτικής εργασίας και μεταφέρθηκαν τα υλικά στο εργοτάξιο.
Οι απλοί συμπολίτες μου, άνδρες και γυναίκες, κουβάλησαν ξυλεία, τζάμια και άλλα εύθραυστα και ευπαθή υλικά, που δεν φορτώνονταν στα ζώα. Σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο, ολοκληρώθηκε ένα σύγχρονο για την εποχή και την περιοχή εκείνη Διδακτήριο, με αίθουσα, γραφείο, αποθήκη, κατοικία δασκάλου, διαμόρφωση προαυλίου, τουαλέτες, κ.α.
Προγραμματίστηκαν τα εγκαίνια και ετοιμάστηκαν τα σχετικά παραστατικά. Η παράδοση του Διδακτηρίου από το εργολάβο και η παραλαβή από τη Σχολική Εφορεία, με την παρουσία του Νομάρχη Ευρυτανίας, του Επιθεωρητού Δημοτικών σχολείων, των υπαλλήλων τεχνικής Υπηρεσίας και της Δασικής Υπηρεσίας (δασικός δρόμος) και άλλων αξιωματούχων, προέδρων κοινοτήτων, ιερέων, αστυνομικών…Πλήθος κόσμου από την Πρασιά και τα περίχωρα συνέρρευσε στη γιορτή. Οι Βασιλεσιάνοι επί ποδός για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Να μη λείψει τίποτε από κανέναν. Αξίζει όμως να αναφερθεί ακόμη ένα γεγονός. Όταν ο αυτοκινητόδρομος έφθασε στον οικισμό, οι χειριστές ζήτησαν άδεια διέλευσης του δρόμου, από τους ιδιοκτήτες των οικοπέδων.
Όταν έφθασαν στο Άνοιγμα, ένα γόνιμο χωράφι στο κέντρο του οικισμού, ιδιοκτησίας Λάζαρου Σοφουλάκη, ο αρμόδιος του ζήτησε συγκατάθεση να μπει στο κτήμα – το χωματουργικό μηχάνημα.Ο Λάζαρος απάντησε: Περάστε απ’ όπου σας βολεύει. Περάστε πατωσιά, περάστε κορφωσιά, περάστε από τη μέση, απ’ όπου είναι καλύτερα.Αυτή η γενναιόψυχη και αυθόρμητη παραχώρηση, αποτέλεσε το καλό παράδειγμα για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες, ώστε ο δρόμος να φθάσει χωρίς εμπόδια στο Σχολείο. Την ίδια μέρα εγκαινιάστηκε και ο αποπερατωθείς δασικός αυτοκινητόδρομος από Σταυρό Λιθοχωρίου, Κρεβάτια, Βαγένι, Τραμπάλα – Σχολείο. Εκείνη την ημέρα των εγκαινίων του δρόμου, οι παρευρεθέντες έμειναν έκπληκτοι.
Την ώρα που ένα υπερσύγχρονο, για την εποχή, πούλμαν έμπαινε, κορνάροντας, στο συνοικισμό, οι άνθρωποι τά’ χασαν.Το πρώτο λεωφορείο, το οποίο διέσχισε πρώτη φορά τον Δήμο Απεραντίων. Έφθασε πού; στο Βασιλέσι, με οδηγό τον αείμνηστο Δημήτρη Χρυσαφογιώργο και επιβάτες εκλεκτά τέκνα του Συλλόγου Πρασιωτών Αθήνας. Πρωτοεμφανίστηκε Πούλμαν στο Βασιλέσι… «εντυπωσιακό θέαμα για ένα μικρό χωριό πίσω από τον άλλο κόσμο!». Η τελετή των εγκαινίων άρχισε με τον Αγιασμό και τα καθιερωμένα λογίδρια των επισήμων. Είχαν στρωθεί τα τραπέζια για όλους και απλώθηκαν επάνω τα αγαθά του Αβραάμ και οι επισκέπτες πήραν θέση.
Ξαφνικά ήρθε η Έκπληξη των Εκπλήξεων!.Φουστανελοφόροι εμφανίστηκαν στο πλατύσκαλο και τα μάτια όλων καρφώνονται επάνω τους. Οι καλύτεροι χορευτές της Πρασιάς, με το εντυπωσιακό παράστημά τους και την απερίγραπτη γοητεία, τους ντυμένοι την τιμημένη εθνική φορεσιά, ετοιμάζονται για το υπερθέαμα της εκδήλωσης.
Χορευτές ήταν:
Γεώργιος Πότσιος, περιζήτητος βιολιτζής στους γάμους και στα πανηγύρια.Ο Δημοσθένης Μυρισιώτης, αριστοτέχνης, λαξευτής, ασύγκριτος κτίστης.Ο Κωτσιούλας Ζηνέλης και ο Ανδρέας Κουκουράβας, λεβεντόκορμοι τσελιγκάδες, μπαρουτοκαπνισμένοι μαχητές και ήρωες του Ιταλικού πολέμου 1940, καταξιωμένοι, γνήσιοι απόγονοι των αγωνιστών του 1821.
Αυτοί αποτέλεσαν το πρώτο χορευτικό, των φουστανελοφόρων, ίσως το μοναδικό στην Ευρυτανία, ως εκείνη την εποχή.Με αυθόρμητα και παρατεταμένα χειροκροτήματα ξεκίνησε ο χορός.Ο Νομάρχης όρθιος, χειροκροτούσε αδιάκοπα, συγκινημένος μέχρι δακρύων. Με φώναξε κοντά του και μου είπε: Δάσκαλε, περιμένω την αναφορά σου για την οργάνωση των εγκαινίων.Για όλη αυτή τη μεγαλειώδη εκδήλωση, το μεγαλύτερο φορτίο της οργάνωσης, σήκωσε ο ταμίας Λ.Σ. και το υπόλοιπο, σύσσωμο το Βασιλέσι. Ανταποκρίθηκαν όλοι στο κάλεσμα του προέδρου της Σ.Ε. Γεωργίου Ζηνέλη:
Μεθαύριο, στα εγκαίνια του Σχολείου, να φέρουμε όλοι μας το κανίσκι μας, όπως θα κάναμε αν παντρευόταν ο δάσκαλος.Γέμισε το Γραφείο, η αποθήκη και η κατοικία Δασκάλου με κρέατα-μπακλαβάδες-κουλούρες-τυριά-γιαούρτια-τσαλαφούτια…Πόσο πλούσια καρδιά, πόσο μεγάλη ψυχή διέθεταν εκείνοι οι απλοϊκοί Βασιλεσιάνοι!Με πόσο ευγενικά και υπέροχα συναισθήματα ήταν προικισμένοι! Πόσο φιλότιμο κουβαλούσαν! Πόση καλοσύνη! Πόση ανθρωπιά! Η ωραιότερη ανάμνηση της ζωής μου, ήταν αυτή η πηγαία εκδήλωση των κατοίκων.Οργανωτής, παραλήπτης για τα κανίσκια, επιτηρητής διανομής και σερβιρίσματος, σε όλα μπροστά ήταν πάντα ο ταμίας Λάζαρος Σοφουλάκης.
Ο χορός των φουστανελοφόρων συνεχίζεται με εναλλαγή των χορευτών. Η επιδεξιότητά τους, το ταλέντο τους, τα τσακίσματα και τα γυρίσματα, τα τσαλίμια, οι τούμπες και οι γυροβολιές δίνουν αέρα στη φουστανέλα. Όλοι παρακολουθούσαν με κομμένη την ανάσα. Πώς όμως βρέθηκαν τόσο πανάκριβες παραδοσιακές στολές σ’ αυτή την άγνωστη περιοχή, το μικρό Βασιλέσι; Γι’ αυτό το υπερθέαμα πρωταγωνίστησε ο αείμνηστος Πρασιώτης Νίκος Χαλαστάνης, ο καφέμπορος της Λαμίας, ο προστάτης των κατατρεγμένων, αυτός, που όποιος χτυπούσε την πόρτα του, είχε την προστασία του, έλυνε το πρόβλημά του. Ο Νίκος Χαλαστάνης, με την ευγένειά του και τη διπλωματία του, κρατούσε πάντα ανοιχτές τις πόρτες της εξουσίας. Αυτός ζήτησε και του παραχώρησε αναντίρρητα η Νομαρχία Φθιώτιδος, τις φαντασμαγορικές στολές. Αυτές τις στολές, διαχειρίστηκε ο ταμίας της Σ.Ε. Λάζαρος Σοφουλάκης. Αυτός αρχικά τις κατένειμε στους χορευτές. Τις ξαναδίπλωσε και τις συσκεύασε. Φρόντισε ύστερα για την ασφαλή επιστροφή στη Λαμία.
Μία λέξη είναι η οργάνωση. Να μπουν όμως τραπέζια και πάγκοι, να βρεθούν μαχαίρια, πιρούνια, πιάτα, ποτήρια, να βρεθούν σερβιτόροι, εθελοντές. Χρειάζεται μυαλό και ο Λάζαρος είχε κοφτερό μυαλό. Πήρε στους ώμους του την όλη υπόθεση και τα κατάφερε. Ακόμη και τις ανθισμένες γλάστρες του σπιτιού του έφερε και στόλισε το τραπέζι των επισήμων.Στη βοήθειά του Λ.Σ. χρωστάω τη φήμη του καλού δασκάλου εκείνης της ημέρας, η οποία μου χρειάστηκε στην μετέπειτα εκπαιδευτική μου διαδρομή. Παρακαλώ το Θεό, τον αείμνηστο Λάζαρο Σοφουλάκη, αυτόν τον άρχοντα της ζωής, να τον κάνει αρχάγγελο στον Παράδεισο.
Το χώμα της Αιτωλοακαρνανίας, που τον σκεπάζει, να είναι ελαφρό και η ψυχή του ελεύθερη, να φτερουγίζει πάνω από το Βασιλέσι, πάνω από τα βοσκοτόπια, όπου τριγύριζε το καλοκαίρι με το κοπάδι του. Να βλέπει από εκεί ψηλά, που είναι, την αξιοζήλευτη οικογένειά του, τη γυναίκα του Χρυσάνθη και τους γιούς του Λάμπρο και Κώστα. Αυτοί κληρονόμησαν από τους γονείς τους αρετές, αξίες και το πνεύμα της προκοπής. Μπράβο στο Λάζαρο και τη Χρυσάνθη για τα παιδιά που παρέδωσαν στην κοινωνία!
Το μικρό και άγνωστο Βασιλέσι, περικυκλωμένο από πανύψηλα Αγραφιώτικα βουνά, γέννησε τα άξια τέκνα, τους αδελφούς Σοφουλάκη, τους αθόρυβους υψηλόβαθμους δικαστικούς λειτουργούς, οι οποίοι εξελίχτηκαν ως την κορυφή της Πυραμίδας της Δικαιοσύνης. Με πανελλήνια φήμη, σεβασμό και εκτίμηση όλων των Ελλήνων πορεύονται στον δρόμο της αδιαμφισβήτητης κοινωνικής καταξίωσης με ορόσημο το: Αιέν αριστεύειν και υπείροχον έμμεναι άλλων!
