Γράφει ο Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπευτής Γιάννης Ξηντάρας*

Το τελευταίο διάστημα, η καθημερινότητα όλων μας έχει κατακλυστεί από έννοιες, λέξεις κι εντέλει μια πραγματικότητα δυσοίωνη και απειλητική: Μνημόνια, κρίση, ανεργία, αβεβαιότητα, έλλειψη κοινωνικής συνοχής και ομόνοιας.

Σε ατομικό επίπεδο οι παραπάνω συνθήκες φυσικά και δεν ευνοούν την αισιοδοξία, ένα αίσθημα ψυχικής ανάτασης τόσο απαραίτητο για την δημιουργικότητα και την ευτυχία. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει: Νοιώθουμε απειλή και αναστάτωση σε ένα περιβάλλον χωρίς σιγουριά, σε μια κοινωνία που δονείται αδέξια και χωρίς σαφή προσανατολισμό.

Σε μια προσπάθεια να βρούμε κάποιες σταθερές θα μπορούσαμε ίσως να ανατρέξουμε σε αξίες που να αντέχουν στο χρόνο, για να αντλήσουμε δύναμη και έμπνευση ή έστω ένα σημάδι εξόδου από το τούνελ...

Ας θυμηθούμε μερικές απλές συμβουλές που αφορούν τις ζωές όλων μας, έναν Οδηγό Αισιοδοξίας αντίδοτο στη μιζέρια της καθημερινότητας.

1. Η ζωή είναι μία και μοναδική - και μάλιστα οι μεγαλύτεροι μας διαβεβαιώνουν ότι είναι και σύντομη... - ας τη ζήσουμε χωρίς εκπτώσεις και χωρίς περικοπές. Να μην χαρίσουμε και να μην χαραμίσουμε τις πολύτιμες στιγμές που την απαρτίζουν.

2. Το γέλιο είναι ευτυχία. Το χιούμορ είναι αναζωογονητικό. Ας αφεθούμε στην αστεία πλευρά των πραγμάτων, ας αναζητήσουμε την χαλαρή πλευρά του εαυτού μας.

3. Συγχωρέστε... εαυτόν και αλλήλους. Το ξέρω δεν είναι εύκολο (άλλο να το λες κι άλλο να το κάνεις) όμως είναι τόσο ανακουφιστικό που αξίζει να δοκιμάσει κανείς: Τα οφέλη είναι τόσα  πολλά που δεν θα ξανακρατήσεις κακία...

4. Μην συγκρίνετε τη ζωή σας με τις περιπτώσεις των άλλων. Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, κάθε ιστορία επίσης. Στην πραγματικότητα πότε δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει στους άλλους οπότε οι συγκρίσεις περισσεύουν.

5. Χαρείτε την συντροφιά των φίλων σας κι όσων εσείς αγαπάτε. Είναι δωρεάν και αξίζει πολύ περισσότερα από πολλά!

6. Αναζητήστε την επαφή με την φύση. Το πράσινο και το γαλάζιο, ο αέρας, η θέα από ψηλά, οι ήχοι, το νερό και πάνω απ' όλα ο ήλιος λειτουργούν ευεργετικά στις αισθήσεις, μας χαλαρώνουν και μας ηρεμούν.

7. Οργανώστε ένα ταξίδι, έστω και κάπου κοντά. Η αλλαγή παραστάσεων γεμίζει τις μπαταρίες για την συνέχεια. Κι αν δεν έχετε καθόλου χρήματα ταξιδέψτε αλλιώς: Διαβάστε ένα ωραίο βιβλίο!

8. Παίξτε παιχνίδια. Μην φοβηθείτε να ξαναγίνετε παιδί, αυτά ξέρουν καλύτερα να αγνοούν την κρίση.

9. Συμφιλιωθείτε με το παρελθόν και τα λάθη σας. Κανείς δεν είναι αλάνθαστος κι όλοι έχουμε δικαίωμα στην αποτυχία.

Ας ξανασηκωθούμε κι ας συνεχίσουμε. Εξάλλου είπαμε πως η ζωή είναι μικρή...

10. Κάντε έρωτα και απολαύστε την σαρκική ηδονή. Η ερωτική παρόρμηση είναι μέσα μας, ας την απελευθερώσουμε και μαζί ας απελευθερωθούμε και εμείς.

Ίσως διαπιστώσετε ότι πολλά και τόσο σημαντικά πράγματα γύρω μας δεν κοστίζουν, είναι άφθονα και δεν εξαρτώνται από τους άλλους. Αρκεί να το πιστέψουμε, να το θελήσουμε και να τα αναζητήσουμε γύρω μας, μέσα μας...

θα δείτε ότι θα σας δοθούν απλόχερα...

*Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης «Επαφή». 

Το κείμενο επέλεξε και επιμελήθηκε ο Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος Γιάννης Ξηντάρας (paidi-efivos.gr)

Η εφηβεία είναι μία μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ώριμη ενήλικη ζωή, όπου συντελούνται μεγάλες αλλαγές στα οργανικά-βιολογικά και ψυχικά και ψυχοκοινωνικά δεδομένα. Είναι το πέρασμα στην αυτόνομη ζωή. 

Η περίοδος της εφηβείας αποτελείται από τρία στάδια:

1. Το πρώτο στάδιο (11-14 ετών) σηματοδοτεί πολλές αλλαγές στην συμπεριφορά του παιδιού. ο έφηβος σε αυτή την ηλικία αισθάνεται φόβο, ανησυχία, αμηχανία, ντροπή ενώ τα πρώτα ερωτικά συναισθήματα κάνουν δειλά-δειλά την εμφάνισή τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, όπως είναι η εσωστρέφεια-εξωστρέφεια, αλλά και ιδιαίτερες κλίσεις και ικανότητες του παιδιού αρχίζουν να σκιαγραφούνται. Οι γονείς μπερδεύονται ή ανησυχούν με τις αλλαγές που παρατηρούν στη συμπεριφορά του παιδιού τους, όπου αυτό είναι πιθανό να γίνει επιθετικό και να αντιδρά με παράξενο και απρόβλεπτο τρόπο. Στο στάδιο αυτό το άτομο, δημιουργεί παρέες με άτομα του ίδιου φύλου, τις οποίες τις θεωρεί σημαντικές. Στα κορίτσια αυτής της ηλικιακής περιόδου αρχίζει η έμμηνος ρύση, ενώ τα αγόρια ανακαλύπτουν τον αυνανισμό και με αυτόν τον τρόπο ικανοποιούν την σεξουαλική τους περιέργεια. 

2. Το δεύτερο στάδιο (14-17 ετών) δημιουργεί ένα ανταγωνιστικό κλίμα με τους γονείς και οι εντάσεις στο σπίτι είναι όλο και πιο συχνές έφηβος εκφράζει την ανάγκη του για αυτονομία και παράλληλα τη δυσαρέσκειά του να συμμετέχει σε οικογενειακές γιορτές και κοινωνικές εκδηλώσεις που δεν του ασκούν κάποιο ενδιαφέρον πλέον. Η παρέα είναι πολύ σημαντική και ο φίλος ή ο δάσκαλος αποτελούν τα νέα του πρότυπα. Εδώ είναι που εκδηλώνονται οι παράφοροι έρωτες που διαρκούν ελάχιστα. Επιπλέον, έφηβος προτιμά να απομονώνεται στο δωμάτιό του. Διανύει μία περίοδο μοναξιάς αλλά και δημιουργικότητας, ασχολείται με φιλοσοφικά ζητήματα και ψάχνει να βρει απαντήσεις στις υπαρξιακές αναζητήσεις του.

3. Στο τελευταίο στάδιο (17-20 ετών), ο έφηβος αποκτά μία πιο σταθερή εικόνα και αίσθηση εαυτού. Στην περίοδο αυτή ξεκινά η σεξουαλική διεκδίκηση και η αναζήτηση ερωτικού συντρόφου. Οι έντονες συγκρούσεις με το οικογενειακό περιβάλλον περιορίζονται και επέρχεται η συμφιλίωση με τους γονείς, ενώ οι απαιτήσεις της ενήλικης ζωής οδηγούν τον έφηβο να προσαρμοστεί σε μία νέα, ρεαλιστική πραγματικότητα. 

Απόσπασμα από το βιβλίο «100 ερωτήσεις & απαντήσεις για τον γονιό, το παιδί και τον έφηβο», Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας.

*Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.

Γράφει ο Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου Γιάννης Ξηντάρας *

Προφανώς οι σχέσεις δεν έχουν, ούτε θα μπορούσαν να έχουν, ένα manual εγχειρίδιο το οποίο θα μας καθοδηγούσε στην σωστή διαχείριση τους. Είναι κατά συνέπεια αναπόφευκτο οι σχέσεις μας συχνά να έχουν προβλήματα, μερικές φορές ανυπέρβλητα. Ωστόσο η εμπειρία , η κοινή λογική και πάνω απ’όλα η “χαμηλή περιεκτικότητα” σε εγωισμό είναι το πιθανότερο καλοί οδηγοί στο να αποφύγουμε ορισμένες σίγουρες κακοτοπιές!

Με γνώμονα τους 3 παραπάνω άξονες προτείνονται οι εξής βασικές κατευθύνσεις :

1.      Δεν μπορεί να φταίνε πάντα/μόνο οι άλλοι… Αυτό δεν είναι σχέση! Η σχέση προϋποθέτει δύο μέρη, αλληλένδετα. Άρα κάπου εκεί βρισκόμαστε και εμείς… Χρειάζεται ο καθένας να αναλάβει την ευθύνη του, το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί και όχι να το φορτώνει στον/ην άλλον/η, όσο κι αν αυτό μας βολεύει...

2.      Δεν μπορεί να περιμένουμε απ΄τον/την άλλον/η να κάνουν αυτοί το πρώτο βήμα-ούτε μπορούμε πάντα να κάνουμε το πρώτο βήμα εμείς! Μαζί ''τα κάνουμε'', μαζί πρέπει και να τα “μαζέψουμε”… («it makes two to tango!»). Η ανάληψη της πρωτοβουλίας σε μια κρίσιμη στιγμή της σχέσης είναι πολύ σημαντική και υπό μια έννοια τιμά αυτόν που την παίρνει, όμως και πάλι θα πούμε ότι δεν μπορεί αυτός/η που παίρνει την πρωτοβουλία να είναι πάντα ο/η ίδιος/α, γιατί προφανώς αυτό κάποια στιγμή κουράζει...

3.      Αφήστε έξω από το πρόβλημα τους γονείς σας!.. Όσο πιο μακριά τόσο καλύτερα - όσο περισσότερο ανακατεύονται τόσο το χειρότερο! Διαφορετικά οι δύο γίνονται έξι, με κίνδυνο οι έξι να γίνουν δώδεκα μετά γινόμαστε από δύο χωριά χωριάτες! Ίσως μία συμβουλή ενός φίλου να μπορεί να βοηθήσει, όμως θα λέγαμε καλύτερα όχι ενός γονέα: Οι γονείς σπάνια μπορούν να μείνουν ουδέτεροι σε τέτοια θέματα και ακόμα σπανιότερα αντέχουν αυτό που τους λέμε… και έτσι (ίσως και) άθελα τους αντί να βοηθήσουν ρίχνουν λάδι στη φωτιά!

4.      Αφήστε λίγο το” σίδερο να κρυώσει…”. Οι πρώτες ώρες (κάποιες φορές και οι πρώτες μέρες) δεν είναι καλοί σύμβουλοι στις αντιδράσεις μας… Πάρτε λίγο χρόνο, «πάρτε μία ανάσα», συλλογισθείτε, αναλογισθείτε, συμβουλευθείτε… και ύστερα μιλήστε: ήρεμα, όσο γίνεται, αν θέλετε να τα βρείτε. Αλλιώς με τις άμεσες, συχνά σπασμωδικές αντιδράσεις, το μόνο εύκολο είναι να τσακωθείτε βαθαίνοντας την κρίση ακόμα περισσότερο.

Ομολογουμένως, ''τι δύσκολες'' που είναι οι σχέσεις… Δύσκολες και υπέροχες! Και τι αδικία… Πόσο δύσκολα χτίζονται και πόσο εύκολα γκρεμίζονται! Για αυτό προσοχή στα θεμέλια…

*Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”. 

Γράφει ο Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου Γιάννης Ξηντάρας (simvouleftikigamou.gr)   

Πολλά ζευγάρια που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην σχέση ή στον γάμο τους, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: Έχουν χωριστούς λογαριασμούς, είτε κυριολεκτικά, διατηρούν δηλαδή δύο διαφορετικούς λογαριασμούς τραπέζης, είτε απλώς πρακτικά, δηλαδή ο καθένας κρατάει το εισόδημά του στο δικό του πορτοφόλι....

Συχνά αυτό το γεγονός τα ζευγάρια το εξηγούν ως εξής: "Μοιραζόμαστε τις οικονομικές υποχρεώσεις κι έτσι ο καθένας αναλαμβάνει το δικό του μερίδιο ευθύνης", π.χ. ο ένας πληρώνει το ενοίκιο και ο άλλος τους λογαριασμούς, ο ένας έχει αναλάβει τα μερικά έξοδα των παιδιών (ρούχα, παπούτσια, σχολικά...) και ο άλλος μερικά άλλα (φροντιστήρια, δραστηριότητες...) κλπ.. Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι είναι μία έντιμη και ενδεχομένως δίκαιη συμφωνία, η οποία μάλιστα αν τηρείται, μπορεί να λειτουργήσει μια χαρά κι ως εκ τούτου γιατί όχι; Γιατί να μην έχουν ξεχωριστούς λογαριασμούς; Γιατί να τα μπλέκουν...;

Στον αντίλογο αυτής της συνήθειας (ή αυτής της τακτικής), παρουσιάζεται μία μάλλον απλή ένσταση: "Τι σημαίνει ξεχωριστά; Χωριστά από τι; Τι ξεχωρίζεται;" Φυσικά και αναπόφευκτα αυτό που ξεχωρίζεται είναι ο ένας σύζυγος από τον άλλον! Αυτό όμως τι εξυπηρετεί, από τι μας προστατεύει; Δεν υπονοείται εδώ η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο συντρόφων; Δεν υπονομεύεται έτσι η έννοια του "μαζί"; Και αν τελικά, κι αυτό ίσως είναι το σημαντικότερο, αν δεν μπορούμε να μοιραστούμε τα εισοδήματά μας, τότε πως μπορούμε να μοιραστούμε τα συναισθήματά μας;

Συνεπώς στο ερώτημα ''κοινό ή χωριστό ταμείο'' η θέση του γράφοντος είναι προφανώς υπέρ του κοινού... Όχι όμως σαν ένα καταναγκαστικό κανόνα για μία επιτυχή συμβίωση - εξάλλου τίποτα δεν εξασφαλίζει κάτι τέτοιο παρά μόνο η συναισθηματική σύμπνοια, η εμπιστοσύνη και η αποδοχή του άλλου γι' αυτό που είναι, αλλά σαν ένα πρώτο, συμβολικό βήμα για την ολοκλήρωση της ενότητας που λέγεται ''ζευγάρι'' - και στην συνέχεια ''οικογένεια''.

Ένα είναι το σίγουρο: σε αυτήν την ενότητα, την αληθινή και ουσιαστική ένωση των δύο συντρόφων, ούτε που θα μας νοιάζει σε ποιανού το όνομα ''θα μπούνε'' τα λεφτά, γιατί τότε τα σημαντικά και τα κρίσιμα μετατοπίζονται αλλού: στην αγάπη, την εκτίμηση και την ανάγκη εν τέλει να είσαι μαζί με τον άλλον...

 *Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Σύμβουλος Γάμου, απόφοιτος Πανεπιστημίου Αθηνών και Strathclyde University. Μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Ελληνικής Προσωποκεντρικής και Βιωματικής Εταιρείας, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”. 

Γράφει ο Ψυχολόγος Γιάννης Ξηντάρας.

 Πόσο θα ήθελα να απαντήσω στο παραπάνω ερώτημα λέγοντας μόνο τα εξής:

«Πολύ απλά, κοιτώντας στα μάτια και εξηγώντας τους την αλήθεια!»Πόσο θα ήθελα να μείνω μόνο σε αυτές τις λίγες λέξεις….

Πραγματικά πιστεύω ότι δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Οι αναλύσεις, οι δικαιολογίες, οι υπεκφυγές και πάνω από όλα τα ψέματα και η παραποίηση της αλήθειας, το μόνο που προσφέρουν είναι να δυσκολεύουν τα πράγματα. Και είναι μάλλον η δυσκολία των ενηλίκων να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, που περιπλέκει την κατάσταση. Φοβόμαστε πως θα αντιδράσουν τα παιδιά, μην φοβηθούν, μην στενοχωρηθούν, μην κάνουν πίσω… Όμως κάποια πράγματα, ας το πάρουμε απόφαση, δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε… Κάθε απώλεια, κάθε τέλος έχει πόνο. Αναπόφευκτα θα πονέσουμε,, θα πονέσουμε και εμείς και τα παιδιά μας. Δεν μπορούμε να τα προστατέψουμε από την αλήθεια. Μπορούμε όμως να τα στηρίξουμε κρατώντας τους το χέρι και κοιτώντας μαζί τα γεγονότα… και τα συναισθήματα που αναβλύζουν..

Τα παιδιά καταλαβαίνουν… όλοι το ξέρουμε αυτό, όλοι το αποδεχόμαστε, όταν όμως οι καταστάσεις ζορίσουν, κάνουμε ότι δεν καταλαβαίνουμε (…ότι καταλαβαίνουν) 

Και το χειρότερο… Ακριβώς επειδή τα παιδιά καταλαβαίνουν με το να μην τους εξηγήσουμε πως έχουν τα πράγματα, τα αφήνουμε μόνα τους στις σκέψεις τους, χωρίς την δική μας στήριξη…. και τότε αναλαμβάνει η φαντασία. Και τότε φαντάζονται, μόνα τους, ό,τι θέλουν και συνήθως (σκεφτείτε απο τον εαυτό σας), βάζουν με το νου τους χειρότερα απ’ ότι είναι….

Καλύτερα να τους μιλήσουμε εμείς, οι γονείς τους. Και καλύτερα να τους πούμε την αλήθεια. Και για το καλό τους να αντέξουμε μαζί με τον δικό μας και τον δικό τους πόνο, θλίψη, κλάμα……

_______________________________________________________________________________

  Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαικού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπέυθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”. www.paidi-efivos.gr

Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας, Ψυχολόγος*

Ας ξεκινήσουμε με μία λεξιλογική διάκριση : Αυτή ανάμεσα στις έννοιες της μοναξιάς και της μοναχικότητας. Η μοναχικότητα αναφέρεται στο να είναι κανείς μόνος, χωρίς συντροφιά, συνήθως με την θελησή του, επειδή επιλέγει να ζει μόνος του, χωρίς παρέα, η τάση απομόνωσης από το κοινωνικό περιβάλλον...

 Από την άλλη η έννοια της μοναξιάς είναι περισσότερο αναφορική μιας εσωτερικής κατάστασης. Είναι μία αίσθηση για το πως νοιώθουμε, πως βιώνουμε τον εσωτερικό μας κόσμο. Γι αυτό και μπορεί να νιώθουμε μοναξιά ακόμα κι αν έχουμε σχέσεις ( φίλους, σύζυγο, παιδιά, συνεργάτες..).Η μοναξιά μας αποξενώνει. Γινόμαστε σιωπηλοί θεατές της ζωής μας και της ζωής των άλλων, σκιές μιας καθημερινότητας που εξελίσσεται μέσα μας και δίπλα μας. Μοναξιά έχει το πένθος, ο φόβος, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η απόρριψη, το bullying. Μοναξιά επιφέρει η έλλειψη αγάπης και πάνω απ'όλα η γονεϊκή απόρριψη. 

 Τα παιδιά, ακόμα και όταν γίνονται ενήλικες, ενήλικες που μεγάλωσαν χωρίς αγάπη και αποδοχή από τους γονείς τους, βιώνουν ένα έντονο συναίσθημα μοναξιάς που συνήθως καταφέρνουν να το ξεπεράσουν μόνο όταν αγαπήσουν και αγαπηθούν πραγματικά σε κάποια φάση της ζωής τους. Αυτό ακριβώς είναι το φάρμακο για τη μοναξιά : Η αγάπη! Tα υπόλοιπα, όπως χρήματα, επαγγελματική καταξίωση, αναγνώριση, όλα, λειτουργούν ως παρηγορητική αγωγή. Χρήσιμη πολύ και αυτή αλλά ανεπαρκής για να “γιατρευτούν” οι πληγές. Γιατί το τραύμα της μοναξιάς είναι βαθύ, βαθαίνει μέσα στο χρόνο, ριζώνει στο παρελθόν, αντιστέκεται γεμάτο αμφιβολία στο δώρο της αλλαγής.

 Το ίδιο βλέπουμε να συμβαίνει και στους ανθρώπους που πενθούν. Αυτοί συναντούν τη μοναξιά κατά τη διάρκεια της ζωής τους, συνήθως απότομα, απρόσκλητα, απρόσμενα. Χάνοντας ένα αγαπημένο πρόσωπο, έναν άνθρωπο που έχεις μάθει να ζεις μαζί του, να τον αγαπάς και να σε αγαπάει, η ζήση μας φτωχαίνει και σε μεγάλο βαθμό χάνει το νόημα της- τουλάχιστον όπως το είχαμε γνωρίσει μέχρι τότε. 

 Θέλει χρόνο και υπομονή απ' αυτόν που πενθεί ( και κατανόηση απ΄το περιβάλλον του, προκειμένου να κάνει υπομονή και να του δώσουν το χρόνο που χρειάζεται...) μέχρι το τραύμα σιγά σιγά να επουλωθεί, μέχρι καινούρια νοήματα να διαμορφωθούν και να τοποθετηθούν δίπλα στα παλαιότερα. 

*Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι  Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσοκομείο Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”. www.xidaras.gr

Γράφει ο Ψυχολόγος Γιάννης Ξηντάρας, www.paidi-efivos.gr

Μέχρι την σύλληψη είμαστε γεμάτοι λαχτάρα. Από εκεί και μετά ξεκινάει η αγωνία. Η πρώτη χοριακή, η δεύτερη, ο πρώτος υπέρηχος... Η αυχενική διαφάνεια και πάει λέγοντας... 

 Τέλος πάντων το παιδί κάποια στιγμή θα γεννηθεί και όλα καλά (;). Όμως όχι, απλώς τελείωσαν οι αγωνίες του εμβρύου, τώρα ξεκινούν οι αγωνίες του βρέφους! Θα θηλάσει; θα θηλάσει επαρκώς ; Θα αναπτυχθεί καλά; θα περπατήσει; θα μιλήσει στην ώρα του; θα ψηλώσει ;... O κατάλογος είναι ατελείωτος. Ταυτόχρονα το μόνο σίγουρο είναι ότι θα κλάψει, θα ξενυχτήσει, θα πάθει κολικούς, θα κολλήσει ιώσεις, θα ανεβάσει πυρετό, θα πονέσουν τα αυτιά του, ο λαιμός του, η κοιλιά του...

 Μα καλά αυτή είναι μητρότητα; Μια ζωή γεμάτη αγωνίες ; 

 Όχι, σίγουρα όχι! Παρ'όλο που όλα τα παραπάνω ισχύουν υπάρχει παράλληλα και το θαύμα της ύπαρξης. Της ύπαρξης καθ' αυτής. Το γεγονός και μόνο ότι το παιδί ΕΙΝΑΙ, ότι ΥΠΑΡΧΕΙ μαζί μας, μεγαλώνει ανάμεσα μας, ότι είμαστε οι γεννήτορες του, μας γεμίζει χαρά. Μας κάνει ευτυχισμένους, πλήρεις, μας δίνει ένα νέο νόημα, τελείως διαφορετικό στη ζωή μας. Το νόημα του να είμαστε ΓΟΝΕΙΣ. 

 Η ευθύνη για την ανατροφή του είναι μαζί κόπος και ευλογία. Ο μόχθος για να του προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό είναι ταυτόχρονα και ανάπαυση της ψυχής μας. Και η ανταμοιβή δεν σταματά εδώ. Το βλέπουμε και γεμίζουμε καμάρι, το παρακολουθούμε να μεγαλώνει, να κατακτά ένα- ένα τα στάδια ανάπτυξης, να γίνεται “ολόκληρο παιδί” και φουσκώνουμε περηφάνια. Από την στιγμή που γινόμαστε γονείς η αγωνία και η υπεροχή συνυπάρχουν. Είναι ένας σύνθετος ρόλος (πολλές φορές μία “ισορροπία τρόμου”), που έχει πολλές απαιτήσεις. Υπομονή, πάνω από όλα μεγάλη υπομονή, εγρήγορση, επαγρύπνηση, σταθερότητα, ευαισθησία, προσοχή, αυστηρότητα, επιμονή...

 Πολλές διαφορετικές ψυχικές καταστάσεις για τις οποίες χρειάζεται να είμαστε προετοιμασμένοι για να ανταπεξέλθουμε. Όμως, απ' την άλλη, το να είσαι γονιός είναι ο μόνος ρόλος για τον οποίο δεν μπορούμε να κάνουμε πρόβα. Δεν έχουμε χρόνο για δοκιμές, όλα πρέπει να γίνουν την ώρα που συμβαίνουν. Ιδίως στο πρώτο παιδί! Γιατί στο δεύτερο, στα επόμενα..., υπάρχει τουλάχιστον η εμπειρία του πρώτου...

 Υπομονή μαμάδες και μπαμπάδες, βρείτε κουράγιο και παρηγοριά για τα δύσκολα από τους προηγούμενους, από την εμπειρία όλων των γενεών που τα κατάφεραν. Γιατί η φύση ξέρει καλύτερα από εμάς, γνωρίζει ότι είμαστε προορισμένοι για να τα καταφέρουμε. Ας εμπιστευτούμε το ένστικτο μας, ας αφήσουμε την αγάπη μας να είναι οδηγός, ας αποδεχτούμε ότι στην ζωή τίποτα δεν είναι τέλειο, ότι θα κάνουμε και λάθη και ότι εν τέλει τα πράγματα ίσως να είναι πιο απλά απ'ότι νομίζαμε ή απ'ότι φοβηθήκαμε...

 *Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.

Γράφει ο Ψυχολόγος Γιάννης Ξηντάρας*

Το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολο πράγμα. Δεν υπάρχει ευκαιρία για πρόβα, δεν υπάρχουν σχολεία. Το μόνο που κουβαλάμε μέσα μας σαν εφόδιο γι' αυτή την αποστολή είναι το ένστικτο να φροντίσουμε τους απογόνους μας, αλλά και το μοντέλο των δικών μας γονιών και της σχέσης με αυτούς. Κι επειδή ούτε αυτοί υπήρξαν τέλειοι, συχνά τα συναισθήματα που έχουμε ως γονείς είναι περίπλοκα, δημιουργούν έντονες εσωτερικές συγκρούσεις και οι παλαιότερες δικές μας εμπειρίες χρωματίζουν τις σχέσεις με τα δικά μας παιδιά. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλοί γονείς που συχνά τα χάνουν όταν η συμπεριφορά των παιδιών τους είναι διαφορετική από τη συμπεριφορά που είχαν οι ίδιοι σαν παιδιά (... τα σημερινά παιδιά είναι τόσο διαφορετικά, Εγώ ποτέ δεν αντιμιλούσα στους γονείς μου).

Η κοινωνία μας πάντα απαιτούσε να έχουν ειδική εκπαίδευση όλοι όσοι εργάζονται με τα παιδιά (ψυχολόγοι, δάσκαλοι, κοινωνικοί λειτουργοί, παιδαγωγοί) όμως οι γονείς, αυτοί που αναλαμβάνουν το έργο της ανατροφής, δεν είχαν συνήθως καμία ειδική εκπαίδευση. Η ανάγκη για εκπαίδευση σήμερα είναι μεγάλη για πολλούς λόγους που έχουν να κάνουν κυρίως με την κοινωνική αλλαγή.

Οι περισσότεροι σημερινοί γονείς ανατράφηκαν σε μια πιο άκαμπτη, αυταρχική κοινωνία που οι σχέσεις των ανθρώπων ακολουθούσαν την πυραμίδα εξουσίας, δηλαδή στο σπίτι ο πατέρας αναγνωριζόταν σαν μια ανώτερη εξουσία, η μητέρα ακολουθούσε στην πυραμίδα και τα παιδιά έπρεπε να υπακούουν και τους δύο. Η κοινωνία ήταν "καλά τακτοποιημένη" κι ο καθένας ήξερε τη θέση του. Η κοινωνία όμως δεν είναι στατική. Το κοινωνικό μας σύστημα αλλάζει και γίνεται ένα σύστημα που όλοι οι άνθρωποι απαιτούν και δικαιούνται ισοτιμία, που οι γυναίκες-μητέρες εργάζονται και συνεισφέρουν στα οικονομικά του σπιτιού.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΚΑΛΟ ΓΟΝΙΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟ ΓΟΝΙΟ

Τέλειος Γονιός: Πρέπει να είμαι τέλειος. Απαιτεί απ' όλους τελειότητα, ψάχνει για λάθη, πιέζει το παιδί για να φανεί εκείνος καλός.Πιθανά αποτελέσματα στο παιδί: Πιστεύει ότι ποτέ δεν είναι αρκετά καλό, γίνεται τελειοκράτης, νιώθει αποθαρρυμένο, ανησυχεί υπερβολικά για τη γνώμη των άλλων.

Υπεύθυνος Γονιός: Είμαι άνθρωπος, έχω το θάρρος να μην είμαι τέλειος, αλλά να κάνω και λάθη.Πιθανά αποτελέσματα στο παιδί: Ενδιαφέρεται για το έργο κι όχι για την αυτοπροβολή, βλέπει τα λάθη σαν πρόκληση για να συνεχίσει, δοκιμάζει με θάρρος νέες εμπειρίες, είναι ανεκτικός με τους άλλους

Τέλειος Γονιός: Πρέπει να ελέγχω. Απαιτεί υπακοή, τιμωρεί, επιμένει ότι το παιδί έχει άδικο κι αυτός δίκιο.Πιθανά αποτελέσματα στο παιδί: Επαναστατεί, νιώθει αδικημένο και ανήσυχο, ζητά εκδίκηση ή παραιτείται, δεν έχει αυτο­πειθαρχία.

Υπεύθυνος Γονιός: Πιστεύω ότι το παιδί μπορεί να πάρει αποφάσεις. Επιτρέπει την εκλογή, ενθαρρύνει.Πιθανά αποτελέσματα στο παιδί: Νιώθει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, προσπαθεί, συνεισφέρει, επιλύει τα προβλήματα, αποκτά επινοητικότητα.Το ζητούμενο όμως δεν είναι κάποιος να είναι ο ΤΕΛΕΙΟΣ γονιός ή ο ΚΑΛΟΣ γονιός, αλλά ο ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ γονιός. Δηλαδή να μάθουν στα παιδιά τους αξίες και συναισθήματα όπως αυτά της υπευθυνότητας, της αυτοπεποίθησης, παρά να στερούν την ευκαιρία από αυτά ελέγχοντας ή υπερπροστατεύοντας.

*www.paidi-efivos.gr-Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος, τ.συνεργ. στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”, μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Εφηβικής Ιατρικής και του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Ψυχοθεραπείας. Απόφοιτος Ε.Κ.Π.Α, επιστημονικός υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.

Γράφει ο Γιάννης Ξηντάρας* – Ψυχολόγος

Η αγάπη είναι πάνω απ'όλα! Να βρει κανείς την αγάπη στον άλλον είναι ευτυχία... Να αγαπήσει και να αγαπηθεί, να δώσει και να δοθεί σε μία σχέση, σχέση ζωής. Αναρωτιέμαι λοιπόν: Άν δεν αγαπήσουμε τον εαυτό μας, το σώμα μας, την ψυχή μας, τις αδυναμίες μας, πως μπορεί να μας αγαπήσει κάποιος άλλος; Τι θα σήμαινε στα αλήθεια μία αγάπη σαν κι αυτή; Ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά: Το να έχουμε ανάγκη έναν άνθρωπο, να μας δέχεται και να μοιραζόμαστε μαζί του τα πάντα δεν υποδεικνύει αδυναμία, ούτε είναι κακό πράγμα. Όμως για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, πρέπει πρώτα να νιώσουμε καλά με τον εαυτό μας και να περιμένουμε να αγαπηθούμε για όλα αυτά που ήμαστε και αξίζουμε και όχι να ψάχνουμε κάποιον να μας αγαπήσει για να νιώσουμε καλά.

Όταν ήμαστε καλά με τον εαυτό μας τότε μπορούμε να μοιραστούμε τα θετικά συναισθήματα που ήδη νιώθουμε, να δώσουμε αγάπη ''σαν κι αυτή που ήδη νιώθουμε...'' Στην αντίθετη περίπτωση όμως, στην περίπτωση που δεν έχουμε εμείς μάθει να αγαπάμε τον εαυτό μας, η συναισθηματική συναλλαγή στην σχέση δεν είναι ασφαλής... Άν ο σύντροφος μας νιώθει ότι δίνει αλλά δεν παίρνει, αισθάνεται την ανασφάλεια και την συναισθηματική ανεπάρκεια του συντρόφου και επέρχεται σύγκρουση. Ακόμα και αν βρεθεί ο “ιδανικός-ή” σύντροφος που θα νιώθει την ανάγκη να φροντίζει κάποιον για τη δική του προσωπική ευχαρίστηση, η σχέση είναι καταδικασμένη να μην κρατήσει πολύ. Γιατί καλώς ή κακώς κάποια στιγμή οι “αδυναμίες” βγαίνουν στην επιφάνεια από τις δύο πλευρές και στο τέλος μένουν μόνο τα συναισθήματα του θυμού, της απογοήτευσης και της προδοσίας...

Ο άνθρωπος λοιπόν, που αγαπάει τον εαυτό του, ψάχνει κάποιον να μοιραστεί την χαρά της ζωής και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της σχέσης του χωρίς ταμπού και κόμπλεξ. Αυτό θα του κάνει ευκολότερη την ζωή, στην συνύπαρξη του μαζί με τον άλλο. Έτσι ξανά και ξανά γυρνάμε στο ίδιο συμπέρασμα, την ίδια διαπίστωση: Να μάθουμε να αγαπάμε αυτό που είμαστε, όλες τις εμπειρίες μας που μας έκαναν σήμερα αυτό που είμαστε... Είναι η πιο ασφαλής οδός για να βρούμε τον άνθρωπο μας, αφού πρώτα αγαπήσουμε και εκτιμήσουμε εμείς τον δικό μας εαυτό.

Αγαπώ αυτό που είμαι σημαίνει αποδέχομαι τον εσωτερικό μου κόσμο, τις σκέψεις μου, τα συναισθήματα μου και τα ελαττώματα μου, χωρίς να κατηγορώ τον εαυτό μου και να δίνω ταυτότητα σε αυτά (''εγώ είμαι ανίκανος, εγώ είμαι λάθος'' κλπ.). Γιατί τότε φυσικό επακόλουθο είναι να βλέπουμε τον κόσμο ανάλογα με το πως βλέπουμε τον εαυτό μας... Δεν νομίζετε ότι ήρθε η στιγμή να αποβάλλουμε τα αισθήματα κατωτερότητας και μειονεξίας που μας βασανίζουν; Όταν γίνει αυτό το σώμα και ο νους μας θα δέχονται την ασφάλεια που εμείς τους προσφέρουμε και δεν θα αναζητούν άσυλο και σωτηρία στην συνεξάρτηση και στα (προβληματικά) αντανακλαστικά της.

Και να θυμάστε είναι ΟΚ να μην είστε τέλειοι!!

*Ο Γιάννης Ξηντάρας είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπευτής, πτυχιούχος Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων και της Εθνικής Εταιρείας Ψυχοθεραπείας Ελλάδος. τ. συνεργ. στο Ευγενίδειο Νοσ., Επιστημονικός Υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχολογικής Υποστήριξης “Επαφή”.www.xidaras.gr www.psychologistnow.gr