Του Θέμου Αναστασιάδη-Πρώτο θέμα

Βασικά δεν έκανα ρεπορτάζ, αλλά πετάχτηκα οικογενειακά για μιάμιση μέρα στο πανέμορφο Καρπενήσι, την επομένη των Χριστουγέννων. Γιατί και βουνά ήθελα και να αποφύγω τον συνωστισμό των «τετραήμερων» που τα απεχθάνομαι σαν και τι ήθελα, αλλά και να γλιτώσω από τα χιόνια που δεν τα γουστάρω ήθελα. Οπότε 27 Δεκεμβρίου, στο Μεγάλο Χωριό, όπου σας συστήνω να μείνετε αν δεν θέλετε... πολυκοσμία μες στην πολύ καθαρή και τακτοποιημένη πόλη της Ευρυτανίας και η θερμοκρασία το μεσημέρι έδειχνε 15 βαθμούς με απόλυτη ηλιοφάνεια. Τι καλύτερο για να επισκεφθείς την ιστορική Μονή Προυσού, που είναι, πού αλλού, στον Προυσό, ένα κάποτε απρόσιτο σημείο μες στα βουνά που έχει... χίλια χρόνια Ιστορία. Στα γρήγορα, λένε ότι κοντά στο 1000 μ.Χ. εγκαταστάθηκαν εκεί μοναχοί για να διδάξουν χριστιανισμό στους ντόπιους, ενώ από το 1500 και μετά φαίνεται ότι το Μοναστήρι λειτουργούσε κανονικά. Λόγω τοποθεσίας μες στα άγρια βουνά, ήταν το πέρασμα όλων των καταδιωκόμενων, των αγωνιστών, των ανταρτών, των αρματολών και αμαρτωλών όλων των αιώνων. 

Εδώ βρέθηκε για ένα εξάμηνο και ο ήρωας Γεώργιος ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ για να αναρρώσει προτού ξανακατέβει στον αγώνα του 1821 για την ανεξαρτησία και φονευθεί. Μάλιστα στη Μονή οι επισκέπτες μπορούν να δουν, μεταξύ άλλων, μία από τις στολές του, όπως και κάποια όπλα του και να προσκυνήσουν μέσα τους... ΑΝ είναι Ελληνες! Αν είναι... από τους άλλους, από τους κρατικοδίαιτους βλάσφημους που βρίζουν και το ’21, και τον Καραϊσκάκη, και την Ορθοδοξία, ας μην κατέβουν καν στο Μοναστήρι και μολύνουν με την παρουσία τους την ιερότητα του χώρου. Αρκεί να μείνουν στο... ευάερο και ευήλιο πάρκινγκ και ίσια μπροστά τους, δίπλα στο κοιμητήριο και κάτω από το καμπαναριό που υψώνεται περήφανα στην κορυφή του βράχου, θα δουν -δεν μπορεί- μια μικρή πορτούλα με την επιγραφή: «ΣΧΟΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΡΟΥΜΕΛΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ». Ναι, δίπλα στη Μονή. Δηλαδή ουσιαστικά Κρυφό Σχολειό. Απ’ όπου λέγεται ότι πέρασε μέχρι και ο Κοσμάς ο ΑΙΤΩΛΟΣ.

Εδώ θα ’πρεπε να κουβαλήσουν τους ΦΙΛΗΔΕΣ, πρώην και νυν (γιατί και αυτός ο Γαβρόγλου, ο υπουργός, ίδια ΜΟΥΡΗ δείχνει να ’ναι, παρότι πιο «κρυφός»), και να τους κολλήσουν την κεφάλα στην ξύλινη πόρτα να διαβάσουν ΜΠΑΣ και ξεστραβωθούν. Ναι ΟΡΕ, μαζί πήγαιναν Ελληνισμός και Ορθοδοξία μια ζωή, το πιστεύεις δεν το πιστεύεις είναι δικαίωμά σου, αλλά δεν μπορείς να παραχαράσσεις την Ιστορία και την Αλήθεια ενός έθνους. Απ’ όποια πλευρά κι αν είσαι. Δεν έχει σημασία ποια. Λίγα χιλιόμετρα πριν, άλλωστε, είχα δει την πινακίδα «Χελιδόνα» προς την ομώνυμη απόκρυμνη κορυφή και θυμήθηκα το βιβλίο του φίλου μου και σπάνιου ανθρώπου, του ΔΙΟΝΥΣΗ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΥ, «ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ της ΧΕΛΙΔΟΝΑΣ», το οποίο μετά έγινε και ταινία. Για κομμουνιστές αντάρτες λέει, όπως και το σημαντικό έργο του για τον Αρη Βελουχιώτη, που άλλοι τον θεωρούν ήρωα κι άλλοι, καλή ώρα, μανιακό σφαγέα, αλλά σε κάθε περίπτωση ήταν αυτός που ήταν. 

Το έζησε και το πλήρωσε. Μα... τώρα, θα πουν κάποιοι... λογικοί άνθρωποι, θα μας τρελάνεις; Με το Κρυφό Σχολειό ή με τον Βελουχιώτη; Αριστερά ή Δεξιά; Πατριωτικά ή κομμουνιστικά; Ουδεμία σχέση κι ΟΛΑ μαζί, θα σ’ το πω με μια κουβέντα: ΕΛΛΗΝΙΚΑ. Περιλαμβάνει τα πάντα όλα. Πολλά υπέροχα, τόσα κι άλλα τόσα άσχημα και στραβά, έτσι ήταν οι Ελληνες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Και σε όλους τους αγωνιστές, χαμένους ή κερδισμένους, σωστούς ή ακόμα και αιμοσταγείς, αξίζει η αναγνώριση, θετική ή αρνητική, εάν και εφόσον πίστευαν αληθινά -ακόμη και βαρύτατα εσφαλμένα- σε ό,τι έκαναν. Οταν χύνεις το αίμα σου, ή ακόμη και άλλων, πάνω στον πόλεμο, μετράς και μετριέσαι. Λατρεύεσαι και ΜΙΣΙΕΣΑΙ. Οταν όμως είσαι μια ΒΟΛΕΜΕΝΗ ΒΔΕΛΛΑ, όπως οι σημερινοί καθεστωτικοί, που απλώς πίνεις το αίμα του κόσμου για λογαριασμό των ξένων, τότε δεν σου αξίζει ούτε λέξη να βγει από το στόμα. Μόνο φτύσιμο. 

Ας μείνουμε όμως στο θέμα μας. Ιδού η πινακίδα. Ιδού και το Κρυφό Σχολειό. Ξεστραβωθείτε, μισέλληνες, και μετανοείτε. Ηγγικεν γαρ το τέλος της Βασιλείας σας, 2017. Με βαριά μυαλά, αλλά με ελαφριά την καρδιά έφυγα από το Καρπενήσι, όπου αξίζει να πάτε κάθε εποχή του χρόνου.

ΥΓ.: Ασχετο... Εντάξει, για φαγητό δεν το συζητώ! Κρίμα μόνο που έκλεισε η ταβέρνα στο χωριό Νόστιμο. Ξέρει κανείς γιατί;  Ηταν θεϊκή.

Πάει ο παλιός ο χρόνος 

Πάει και τούτη η χρονιά

Παει το καλοριφέρ συγχρόνως 

Κι απ' το κρύο η μανιά...

Παει το δώρο Χριστουγέννων 

Παει και η σύνταξη η καλή 

Παει το ΕΚΑΣ των κουρεμένων 

Που πηγαίναν για μαλί

Πάει για φούντο όποιος τολμήσει 

να ανοίξει μαγαζί 

Χρέη ..μπελάδες  θα αποκτήσει

και κατάθλιψη μαζί

Πάει κατα διαόλου πάει

και ποιός ξέρει που θα βγεί

Η υπόθεση βρωμάει 

Και ο κόφτης δεν αργεί 

Πάει σύννεφο το ψέμα 

απο τους πολιτικούς 

Μπρός γκρεμός και πίσω ρέμα 

άλλα κάνουν.. κι αλλα ακούς 

Πάει η τρόικα εκδιωγμένη

Τώρα ερχονται οι θεσμοί ...

Κι όσο η χώρα χρεωμένη 

θα μας βγάζουν το ζουμί 

Θάρθει και ο Σόιμπλε πάλι 

ο σεβάσμιος παππούς 

με τ'αλόκοτο κεφάλι 

σαν τον κώλο της μαϊμούς  

Και επενδυτές θα ρθούνε 

Σύριοι με φουσκωτά 

Οι νησιώτες θα χαρούνε

Τα καλα απανωτά ....

Γενικά καλά τα πάμε 

Κάνοντας υπομονή 

Κι αν εμεις λεφτά χρωστάμε 

μας χρωστάν και οι Γερμανοί 

Άντε ...υπομονή και φέτος 

αφού υπάρχουνε λεφτά ....

Κι ευτυχές το νέο έτος 

δυό χιλιάδες δέκα εφτά !

Γράφει ο Μενέλαος Παπαδημητρίου

ΣΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ στο τραπέζι, τα παλιά χρόνια στην Αργιθέα, η μάνα έβαζε το ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ!!!

Πως αυτό γίνονταν όμως έχει σημασία: Γίνονταν από φρεσκοαλεσμένο καλαμποκίσιο αλεύρι. Την παραμονή, σαν χτές, με το σουρούπωμα πήγαιναν οι Αργιθεάτισσες γυναίκες στη βρύση και έπαιρναν το αμίλητο-το άκριτο νερό ως εξής:  Έπαιρναν τη βαρέλα η το γκιούμι και στην ποδιά τους λίγο ψωμί, σπορήματα, λίγο βούτυρο και καμμιά δεκάρα ή 20άρα.Φτάνοντας στη βρύση την άλειφαν με το βούτυρο, έρριχναν το ψωμί και τα σπορήματα στη βάση της που έρρεε το νερό και με τη δεκάρα την σταύρωναντρείς φορές λέγοντας:

 Όπως τρέχς βρύση μ' να τρέχουν ούλα τα καλά!!!!!!Ύστερα γιόμιζαν τη βαρέλα ή το γκιούμι και επέστρεφαν στο σπίτι. Αν δε συναντούσαν άνθρωπο στο δρόμο δεν του έκρενεν( άκριτο ή αμίλητο νερό). Με αυτό το νερό έφκιαναν την ανεβατή μπομπότα - το ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ και την κεντούσαν επάνω με στολίδια.

 Με ποτήρια έφτιαχναν κύκλους και με κούπες από βελανίδια έφτειαχναν τις μικρότερες!!! Μοσχομύριζε το σπίτι όταν ψήνονταν στη γάστρα!!! Δεν απλώναμε στο ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ το βράδι. Έμπαινε ολόκληρο στο ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ!!!!!

Τι ωραία χρόνια κι ας ήταν φτωχά!

του Γιώργου Κόκουβα

«Κάνε Πάσχα στο χωριό, και Χριστούγεννα στην πόλη», λέει η λαϊκή σοφία. Εμείς αυτή τη χρονιά –επειδή η λαϊκή σοφία γενικώς δεν μας ωφέλησε ιδιαίτερα μέσα στο 2016- αποφασίζουμε να αντιστρέψουμε τις συνήθειες και τις παραδόσεις… προς το παραδοσιακότερο. Φτιάχνουμε βαλίτσες με ζεστά ρούχα, αποχαιρετάμε την πρωτεύουσα –και τους ευσεβείς πόθους για γιορτές σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- και παίρνουμε τον εορταστικό δρόμο προς το χωριό. Θυμόμαστε τα μέρη που μεγαλώσαμε, επιστρέφουμε στα παλιά μας λημέρια και, για όσους προτιμούν οικογενειακά Χριστούγεννα, ψηφίζουμε το ανάλογο περιβάλλον, το χωριό –είτε το δικό μας, είτε των φίλων μας, είτε οποιαδήποτε γραφική γωνιά της Ελλάδας. Κι αν θέλετε περισσότερους λόγους, ορίστε άλλοι δεκαπέντε.

Επιστροφή στη φύση:

 Μπορεί να μη βρείτε στο χωριό σας το ψηλότερο στολισμένο έλατο της Ευρώπης, αλλά σίγουρα θα βρείτε πολλά έλατα να σας περιμένουν στο φυσικό τους περιβάλλον. Μπορεί να μην οδηγείτε σε ολόφωτες λεωφόρους και να μην ψωνίζετε σε πολυκαταστήματα, αλλά μία βόλτα μέσα από ένα δάσος στο Πήλιο ή η θέα από το πέτρινο γεφύρι πάνω από ένα παγωμένο ποταμάκι θα σας αποζημιώσει.

Ακόμη καλύτερα: Επιστροφή στην ελληνική φύση.

Η Ελλάδα είναι γεμάτη με πανέμορφα χωριά και γραφικές τοποθεσίες που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε ταξιδιωτικό γούστο. Είτε στο άγνωστο χωριό σας, είτε στις ανέγγιχτες οάσεις της Ηπείρου, είτε στα φιλόξενα Ευρυτανικά χωριά, είτε στην ορεινή γοητεία της Αρκαδίας ή της Κορινθίας, οι επιλογές είναι αμέτρητες.

Εορταστικό κλίμα χωρίς υπερβολές: Περπατήστε στην όμορφα φωτισμένη πλατεία του χωριού, απολαύστε τις παραδοσιακές εκδηλώσεις των συλλόγων, τις μυρωδιές από τα γλυκά που ψήνονται σε κάθε σπίτι και τα εγκάρδια 'χρόνια πολλά' όσων συναντάτε στο δρόμο. Είναι σίγουρο πως ούτε στιγμή δεν θα σας λείψουν τα τεράστια παγοδρόμια που υπόσχονται οι πόλεις, τα ιπτάμενα χωριά του Άη Βασίλη και η φωνή της Mariah Carey που θα ακούγεται εγγυημένα από τα ηχεία των μεγάλων clubs.

Το εξωτερικό μπορεί να περιμένει. Δεν έχουμε όλοι τη δυνατότητα να πληρώσουμε τα –υπερβολικά λόγω της περιόδου- αεροπορικά εισιτήρια προς κάποιον δημοφιλή ευρωπαϊκό προορισμό. Με άλλα λόγια, τι Λοζάνη, τι Κοζάνη – άλλη μια ευκαιρία να επιστρέψουμε στις ρίζες μας. Το μόνο αρνητικό είναι η τιμή της βενζίνης.

Χριστουγεννιάτικη οικονομία: Όχι μόνο θα γλιτώσετε τα χρήματα των εισιτηρίων, αλλά θα διαπιστώσετε πως στα ελληνικά χωριά, η οικονομία ακολουθεί πιο συνετούς ρυθμούς από αυτούς που έχουμε συνηθίσει. Ο καφές δεν έχει 4 ευρώ, το ποτό δεν στοιχίζει όσο οκτώ κιλά ψωμί και η χωριάτικη δεν παίρνει 'καπέλο' επιπλέον 3 ευρώ 'επειδή έχει κάππαρη, κάτι που την καθιστά γκουρμέ'.

Πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες να κάνετε Χριστούγεννα με χιόνι. Όσο πιο ορεινά, τόσο το καλύτερο: Ξεφύγετε από το ημίμετρο του τεχνητού χιονιού στα αστικά Christmas Parks και αφήστε τα παιδιά σας –και αυτά που κρύβετε μέσα σας- να βάλουν τα γάντια τους και να παίξουν με το βασικό συστατικό των Χριστουγέννων.

Στηρίζετε την τοπική οικονομία. Οι ελληνικοί ορεινοί ξενώνες περιμένουν αυτή την περίοδο για να επιβιώσουν, το ίδιο και οι τοπικές επιχειρήσεις, τα μικρά καφενεία, τα παραδοσιακά μαγειρεία και τα μικρά μαγαζάκια στα χωριά. Επιλέγοντας 'χωριάτικα' Χριστούγεννα, δίνετε μια ανάσα στην τοπική αγορά και τα χρήματά σας… μένουν Ελλάδα.

Έρχεστε πιο κοντά στο νόημα των οικογενειακών γιορτών. Σε ένα μικρό χωριό, δεν χρειάζεστε μέρες ολόκληρες για να δείτε αξιοθέατα και να γνωρίσετε το μέρος. Έχετε έτσι αρκετό χρόνο να αφιερώσετε στα παιδιά σας και στην οικογένειά σας και να θυμηθείτε το πραγματικό νόημα των γιορτών.

Το ίδιο ισχύει και για τους γονείς σας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που επισκεφθήκατε τους δικούς σας χωρίς το άγχος ενός επαγγελματικού ραντεβού ή τη δυσανασχέτηση για την κίνηση στους δρόμους; Αυτή η περίοδος είναι ιδανική για να θυμηθούμε όσους 'ξεχνάμε' την υπόλοιπη χρονιά και να αφιερώσουμε χρόνο ώστε να έρθουμε και πάλι κοντά.

Επιστροφή στα παλιά λημέρια: Εκεί περάσατε ξέγνοιαστες στιγμές της παιδικής σας ηλικίας, κάνατε εξερευνήσεις τα καλοκαίρια και μαζέψατε αναμνήσεις που σας συνοδεύουν μέχρι σήμερα. Ήρθε η ώρα να τις ξαναθυμηθείτε, περνώντας από τα ίδια μέρη, συναντώντας τους παλιούς σας φίλους και προσθέτοντας την μικρή δόση νοσταλγίας που απαιτούν οι χριστουγεννιάτικες διακοπές. Επιπλέον, θα έχετε την ευκαιρία να συστήσετε στα παιδιά σας αυτές τις 'αναμνήσεις'. Αφήστε τα να μάθουν περισσότερα για εσάς, το παρελθόν σας, τα μέρη που σημαίνουν πολλά για εσάς και δεθείτε έτσι περισσότερο.

Χειμερινό cocooning: Μείνετε μέσα μία ολόκληρη ημέρα, καθίστε δίπλα στο τζάκι, παίξτε επιτραπέζια, δείτε χριστουγεννιάτικες ταινίες ή φτιάξτε γιορτινά γλυκά με καλή παρέα. Κάντε αυτό που δεν έχετε την 'πολυτέλεια' να κάνετε στην καθημερινότητά σας, ακόμη κι αν αυτό είναι απλώς να 'βουλιάξετε' σε μια πολυθρόνα και να διαβάσετε ένα βιβλίο, έχοντας κλειστό το κινητό.

Αποτοξίνωση από την τεχνολογία: Όχι, στο χωριό σας δεν χρειάζεστε Google maps για να κυκλοφορήσετε, επειδή ξέρετε τα δρομάκια σαν την παλάμη του χεριού σας. Δεν χρειάζεστε τα applications του iPhone πάντα σε ετοιμότητα, γιατί ο περιπτεράς του χωριού γνωρίζει όλα όσα θέλετε να μάθετε. Δεν είναι απαραίτητο το Facebook chat και το Skype γιατί όσοι αγαπάτε περισσότερο μπορούν να είναι κοντά σας.

Η απομυθοποίηση του ρεβεγιόν: Τα μόνα απαραίτητα συστατικά για να περάσετε καλά στις γιορτές είναι καλή παρέα και καλή διάθεση. Καλά τα 'κυριλέ' ρεβεγιόν, το εκλεπτυσμένο finger food και ο ψαγμένος DJ ανάμεσα σε κομψά φορέματα και 'special' μπουκάλια των 180€, αλλά είναι ακόμη καλύτερο το 'χύμα', το παρεϊστικο, το χαλαρό γλέντι μεταξύ φίλων, στο 'μεταξύ μας'. Επιπλέον, η βραδινή βόλτα στο χωριό μπορεί να μην προσφέρει τις επιλογές της πόλης, αλλά ταυτόχρονα απέχει και από την πολυκοσμία και τα ασφυκτικά γεμάτα μαγαζιά της Αθήνας, την ίδια στιγμή που εσείς θέλετε να ηρεμήσετε, να συζητήσετε ή απλώς να πιείτε ένα χαλαρό ποτό με τους φίλους σας.

Παίρνοντας… τα βουνά: Αν βρίσκεστε σε κάποια ορεινή τοποθεσία, δεν θα είναι καθόλου δύσκολο να φτάσετε στο κοντινότερο χιονοδρομικό κέντρο και να επιδοθείτε στο κατ' εξοχήν χειμερινό σπορ.

Γεύση από χωριό: Παραδοσιακές πίτες, ακόμη πιο παραδοσιακές βασιλόπιτες, γλυκά του κουταλιού, σπιτικές μαρμελάδες και φρέσκο χωριάτικο ψωμί είναι λίγες μόνο από τις απολαύσεις στις οποίες μπορείτε να υποκύψετε στα ελληνικά χωριά