Του Ανδρέα Κουτσοθανάση

Πρόκειται για ένα λίθινο γεφύρι που βρίσκεται στην επαρχία Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, επί του ποταμού Αχελώου. Ενώνει το Νομό Αιτωλοακαρνανίας με τους Νομούς Καρδίτσας και Ευρυτανίας. Το γεφύρι άρχισε να χτίζεται το 1907 και τελείωσε το 1911. Απασχολήθηκαν 60 μαστόροι Ηπειρώτες και 60 εργάτες από τα γύρω χωριά του Βάλτου. 

Ο χρόνος, µε τα µέσα που υπήρχαν τότε, θεωρείται πολύ ικανοποιητικός για ένα τόσο µεγάλο έργο, αποκλειστικά χειροποίητο, µε κατασκευαστικές απαιτήσεις χειρουργικής ακρίβειας, που απέκλειαν την περίπτωση του λάθους, γιατί κάτι τέτοιο θα µπορούσε να αποβεί µοιραίο. Το κόστος του γεφυριού προϋπολογίστηκε στις 70.000 δραχµές, αλλά τις ξεπέρασε κατά 5.000 ακόµη γιατί τα καλούπια έπεσαν τρεις φορές από τις χειµωνιάτικες κατεβασιές. Το αποτέλεσµα ήταν πραγµατικά εντυπωσιακό! Ένα πανέµορφο και τέλειο από αισθητική άποψη γεφύρι µήκους 76,50 µέτρων, πλάτους 4,10 µ. και ύψους 14,50 µ.

 Πρόκειται για ζωτικό για την περιοχή έργο, γιατί από εκεί περνούσαν οι κάτοικοι των γύρω χωριών για τους αλευρόμυλους και τις νεροτριβές που υπήρχαν στην απέναντι όχθη, στο Μουζάκι, στην Καρδίτσα και στο Καρπενήσι.  Πριν την κατασκευή της γέφυρας, οι κάτοικοι περνούσαν το ποτάμι με κίνδυνο της ζωής τους, χρησιμοποιώντας πότε σχοινιά, πότε ξύλα και πότε περαταρίες, άλλοτε πλωτές και άλλοτε εναέριες. 

 Γεφύρι και τοποθεσία πραγματικά εντυπωσιάζουν. Αποτελείται από κεντρικό τόξο που ακολουθεί την τροχιά του κύκλου, ενώ υπάρχουν τέσσερα βοηθητικά μικρότερα τόξα, ένα δεξιά και τρία αριστερά, που ψηλώνουν μακρόστενα, ορθογώνια στο σχήμα, αλλά η στέψη τους παραμένει αψιδόμορφη.

Τη νέα του επιχειρηματική προσπάθεια παρουσιάζει ο  Σάκης Ρουβάς με βίντεο που ανέβασε στον λογαριασμό του στο Instagram.

Ο δημοφιλής τραγουδιστής σύντομα θα γίνει παραγωγός πράσινης ενέργειας στην Καρδίτσα όπου έχει αγοράσει έκταση 37 στρεμμάτων, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού τύπου.

Στο βίντεο τον βλέπουμε να έχει επισκεφθεί τη γη όπου θα κατασκευαστεί η μονάδα παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο.

Στη λεζάντα, ο δημοφιλής τραγουδιστής γράφει: «Ένα όνειρο μου αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα με οδηγό την πίστη μου στην δύναμη και στις δυνατότητες της ελληνικής γης να «παράγει» οικολογικά βιώσιμη ανάπτυξη #BackToTheRoots».

Ο πιο εύκολος, αλλά και γρήγορος τρόπος, για να μαγειρέψουμε τις γαρίδες.Αν τις φτιάξουμε χωρίς κρέμα γάλακτος, έχουμε ένα ωραιότατο νηστίσιμο πιάτο.Αν δεν θέλουμε να βάλουμε ούζο, το αντικαθιστούμε με γλυκάνισο. Όπως και να το κάνουμε θα γλύφουμε και τα δάχτυλά μας. 

Υλικά

•    500 γραμ. γαρίδες (καθαρισμένες)

•    1 μικρή κρέμα γάλακτος (200 ml.)

•    6 - 7 κουτ. σούπας ελαιόλαδο

•    1 σφηνάκι ούζο ή 1 κουτ. γλυκού κοφτό γλυκάνισο

•    αλάτι - φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Εκτέλεση

Καθαρίζουμε και πλένουμε τις γαρίδες, (αναλυτικά εδώ) και τις βάζουμε σε τρυπητό να στραγγίξουν.

Σ᾿ ένα τηγάνι, σε μέτρια φωτιά, βάζουμε το ελαιόλαδο και όταν ζεσταθεί σοτάρουμε τις γαρίδες για 1'- 2'.Όταν πάρουν λίγο χρώμα, τις αλατοπιπερώνουμε και τις σβήνουμε με το ούζο, ή ρίχνουμε το γλυκάνισο.Μέχρι αυτό το σημείο, έχουμε ένα νόστιμο, νηστίσιμο πιάτο.

Όταν εξατμιστεί το ούζο, ρίχνουμε την κρέμα γάλακτος και τ᾿ ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα.Όταν η σάλτσα δέσει καλά, το αποσύρουμε από το μάτι της κουζίνας και το σερβίρουμε.

Απ’ όλα τα παλιά κτίσματα, εκείνο που προκαλεί το μεγαλύτερο δέος όταν το βλέπεις, εκείνο που δίνει και το όνομά του ακόμα στην ευρύτερη περιοχή, εκείνο που φτιάχτηκε για να προστατευθούν ανθρώπινες ζωές και περιουσίες από θανάσιμους κινδύνους, είναι το πέτρινο τοξωτό γεφύρι.. Πόσο μυστήριο δεν δίνει άραγε, στη βαθύσκιωτη ποταμιά η περήφανη παρουσία του; Πόσοι τοπικοί θρύλοι δεν έχουν φτιαχτεί, ακόμα και για το πιο μικρό γεφυράκι και πόσα ξωτικά δεν έχουν ξεκινήσει απ’ αυτό για να γεμίσουν και να κάνουν πιο μαγικά και συναρπαστικά τα παραμύθια μας; 

Στην Ευρυτανία,και δει στα Άγραφα που θα ασχοληθούμε σήμερα,συναντάμε αρκετά γεφύρια, άλλα μεγάλα κι άλλα μικρά. Άλλα στέκουν ακόμα αγέρωχα, στεφανώνοντας με τα τόξα τους τα μεγάλα ποτάμια της περιοχής μας ενώ από άλλα μόνο κάποια τμήματά τους σώζονται και θυμίζουν πως κάποτε υπήρξαν και αυτά. Όλα όμως έχουν τη δική τους ιστορία, για ορισμένα μάλιστα είναι πολύ πλούσια, καθώς σχετίζεται με την ιστορία της ευρύτερης περιοχής. 

 Σε τοπικό επίπεδο, κάθε γεφύρι ήταν κάτι περισσότερο από αναγκαίο και έπαιζε τον δικό του ρόλο στην καθημερινή ζωή των κατοίκων, οι οποίοι το συντηρούσαν, το επισκεύαζαν και διέδιδαν την ιστορία του, κάτι που προδίδει πόσο περήφανοι ένιωθαν γι’ αυτό το κτίσμα που σφράγιζε τη ζωή τους. Όταν όμως οι ανάγκες άλλαξαν και ήρθε η ώρα το υποζύγιο να αντικατασταθεί με το αυτοκίνητο, οι δρόμοι που χαράχθηκαν ακολούθησαν τη δική τους διαδρομή, με αποτέλεσμα πολλά γεφύρια να μείνουν έξω από τις πολυσύχναστες οδούς , άλλα να καταστραφούν κι άλλα να επικαλυφτούν από την άσφαλτο. 

ΤΟ ΟΝΟΜΑ.

 Το όνομα που έχει το κάθε γεφύρι και με το οποίο είναι μέχρι σήμερα γνωστό, είναι στενά δεμένο με την ιστορία και τις συνθήκες κατασκευής του. Πολλά είναι τα γεφύρια που φέρουν απλά το όνομα της περιοχής στην οποία είναι χτισμένα (Γεφύρι του Νόστιμου, γεφύρι στο Παπαρούσι). Άλλα, έχουν το όνομα κάποιου παρακείμενου κτίσματος (γεφύρι του Μύλου) κι άλλα, το όνομα του κτήτορά τους (γεφύρι του Ξερολύκου), ενώ άλλα ονόματα περιγράφουν το κτίσμα (Πετρογέφυρο, Ψηλό γεφύρι). Αρκετές είναι δε οι περιπτώσεις που, το όνομα αυτό στη συνέχεια δίνεται σ’ όλη τη γύρω περιοχή, όπως «Τέμπλα» στον Αχελώο. Παρόλα αυτά, δεν είναι απόλυτο ότι το όνομα που έχει σήμερα ένα γεφύρι το είχε και πάντα. Είναι ένα στοιχείο που με το πέρασμα του χρόνου καμιά φορά αλλάζει ή παραφράζεται .

 ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΤΕΜΠΛΑΣ ΣΤΟΝ ΑΧΕΛΩΟ.

Το γεφύρι της Τέμπλας βρίσκεται στον Αχελώο, και ενώνει τα χωριά Τοπόλιανα της Ευρυτανίας και Βρουβιανά του Βάλτου. Χτίστηκε το 1909 από τον Ηπειρώτη μάστορα Νικόλαο Σούλη, με χρηματοδότηση του Βαλτινού πολιτικού Νικολάου Στράτου. Όλο το έργο κόστισε εβδομήντα πέντε χιλιάδες (75000) δραχμές ενώ το μεροκάματο που έπαιρναν οι εργάτες ήταν εβδομήντα πέντε (75) δεκάρες. Τα σχέδια και τα λοιπά έγγραφα που αφορούσαν στην κατασκευή του γεφυριού βρίσκονται στο Μεσολόγγι, που ήταν η πρωτεύουσα της περιοχής την εποχή εκείνη. 17 

Οι εργασίες κατασκευής του κράτησαν τρία χρόνια, από το 1908 έως το 1911 18, έτος στο οποίο πιθανότατα αποπερατώθηκε το γεφύρι. Μπορούμε να διαβάσουμε τα γράμματα που χαράχτηκαν πάνω σε μία πέτρα του γεφυριού, όσο το έχτιζαν οι μαστόροι: «Χ...ΣΤΕ 1909 ΑΕΓ 10», που μάλλον μεταφράζεται ως: «Χτίστηκε 1909 Αυγούστου 10». 

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ .

Το παλιότερο και πιο ξακουστό γεφύρι της Ευρυτανίας. Χτίστηκε το 1659 πάνω στον Αγραφιώτη, από τον πρωτομάστορα Μανώλη και ένωνε το δρόμο από τα χωριά του Δήμου Απεραντίων και του Βάλτου, με το υπόλοιπο ανατολικό τμήμα της Ευρυτανίας . 

Σήμερα, απομένει παροπλισμένο, σκεπασμένο με τα νερά της λίμνης που σχηματίστηκε μετά την κατασκευή φράγματος στη θέση Κρεμαστά, το 1963. Όμως, ακόμα και έτσι το γεφύρι παίζει τα δικά του παιχνίδια, και ανάλογα με την στάθμη των νερών, είτε βυθίζεται - εξ’ ολοκλήρου ή εν μέρει - είτε αποκαλύπτεται τελείως. Όλη αυτή βέβαια η αυξομείωση του όγκου των νερών, έχει επιφέρει ανεπανόρθωτες ζημιές στην λιθοδομή του. Έτσι, έχει καταρρεύσει η ανατολική του πρόσβαση και έπειτα, το τόξο έχει υποστεί μία στρέβλωση από την συνεχή πίεση που ασκεί το νερό πάνω του, όταν αυτό είναι βυθισμένο. Επίσης, φθορά έχει πάθει και η συνδετική ύλη, που έχει παρασυρθεί από τα νερά κι γι’ αυτό, η σταθερότητα του γεφυριού είναι πλέον επισφαλής. Θα ήταν ασυγχώρητα τραγικό, ένα από τα πιο παλιά και ιστορικά μνημεία της Ευρυτανίας να αφεθεί να χαθεί . 

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΗΣ ΒΕΛΑΩΡΑΣ.

Το γεφυράκι αυτό, από τα πιο μικρά της Ευρυτανίας, βρίσκεται σε μία περιοχή όπου μόνο γεφύρι δεν περιμένει κάποιος να συναντήσει. Είναι χτισμένο σε μια βραχώδη πλαγιά και όχι στο στενό πέρασμα ενός ρέματος. Απλώς εκεί, κατά τους χειμερινούς μήνες, σχηματίζεται ο ορμητικός χείμαρρος Κακαβούλα. Το ρεματάκι αυτό, που τις υπόλοιπες εποχές είναι τελείως στεγνό, στεκόταν πάντα εμπόδιο στις μετακινήσεις των κατοίκων της Βελαώρας προς τους δύο νερόμυλους του χωριού, που βρίσκονται στον ποταμό Γρανιτσιώτη, αλλά και στους ταξιδιώτες προς την Γρανίτσα και τα Τοπόλιανα, από την περίοδο της Τουρκοκρατίας ακόμα, εποχή κατά την οποία τοποθετείται η κατασκευή του. Το χτίσανε τότε τα περιφερόμενα στην περιοχή Ηπειρώτικα μπουλούκια. 

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΟ ΡΑΠΤΟΠΟΥΛΟ.

Πρόκειται για ένα όμορφο μικρό γεφύρι που βρίσκεται μέσα στον οικισμό του Ραφτόπουλου κοντά στην εκκλησία της Παναγίας, από την οποία πήρε το όνομά του. Γεφυρώνει δε ένα ρεματάκι που περνάει στην άκρη του χωριού. Έχει σε όλο του το μήκος προστατευτικά πεζούλια ύψους μισού μέτρου και πάχους τριάντα εκατοστών, τα οποία μπορεί να είναι δυσανάλογα ογκώδη για τις μικρές του διαστάσεις όμως δένουν σε ένα αρμονικό και ισορροπημένο κτίσμα. Για να το δούμε από κοντά, αρκεί να ρωτήσουμε στο Ραυτόπουλο και να μας υποδείξουν τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε. 

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΤΡΙΔΕΝΤΡΟΥ.

Ένα υπέροχο γεφυράκι πάνω στη διαδρομή του Ε4, που ενώνει τις όχθες του ρέματος Σαμάρι, το οποίο πηγάζει από την Τσούκα (1.487 μ.), και βοηθούσε παλιότερα τις μετακινήσεις από το Τρίδεντρο και το Τροβάτο προς τα Άγραφα .

Σήμερα, ο δρόμος που οδηγούσε σ’ αυτό δεν χρησιμοποιείται πλέον και ανήκει αποκλειστικά στους πεζοπόρους. Το γεφυράκι έχει υποστεί πρόσφατα μια παρέμβαση, σ’ όλο το μήκος του κι από τις δύο του πλευρές του, προστέθηκαν πεζούλια τσιμεντένια. Είναι πολύ εύκολο να το επισκεφθούμε, αν ακολουθήσουμε τη διαδρομή του Ε4 ή αν κατεβούμε ακριβώς κάτω από τον κεντρικό δρόμο που οδηγεί στο Τροβάτο στο σημείο που αυτός διέρχεται πάνω από το ρέμα Σαμάρι. Σε απόσταση περίπου διακόσια μέτρα από εκεί βρίσκεται ένα χάνι – καφέ μπαρ σήμερα – που λειτουργεί ακόμα.. 

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΣΤΟ ΤΡΟΒΑΤΟ

Στο Τροβατιανό ρέμα, ανάμεσα στο Τροβάτο και τα Βραγγιανά κοντά στην περιοχή Κακιά Σκάλα, βρίσκεται το γεφύρι της Αγάπης ή Πιασμένη Γη. Πρόκειται για ένα γεωλογικό φαινόμενο και όχι για το έργο κάποιων τεχνιτών. Όπως και σε άλλα ποτάμια, το νερό υποσκάπτει τα πετρώματα δημιουργώντας δίοδο, αφήνοντας τα υπερκείμενα πετρώματα ανέπαφα. Έτσι δημιουργείται μια φυσική γεφύρωση πάνω από το ποτάμι, που η λαϊκή παράδοση την επενδύει με θρύλους και ιστορίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Θεογέφυρο στον ποταμό Καλαμά, με τις τοπικές ιστορίες περί Θείου κατασκευάσματος. 

ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΤΑΤΑΡΝΑΣ Ή ΤΗΣ ΜΑΡΔΑΧΑΣ.

Το γεφύρι της Τατάρνας ή Μαρδάχας, είναι το μοναδικό γεφύρι της Ευρυτανίας που σήμερα είναι τελείως σκεπασμένο από τα νερά της λίμνης των Κρεμαστών, ακριβώς κάτω από την νέα γέφυρα της Τατάρνας που κατασκεύασε από το 1965 έως το 1970 ο μηχανικός Αρίσταρχος Σπ . Οικονόμου. Το βάθος στο οποίο είναι βυθισμένο το παλιό γεφύρι δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί, λόγω της συχνής αυξομείωσης της στάθμης της τεχνητής λίμνης. Σίγουρα, πάντως, το φαράγγι σε εκείνο το σημείο έχει βάθος περίπου εκατό,(100) μέτρα. Έτσι όμως, δεν είναι δυνατόν να ξέρουμε αν το γεφύρι υπάρχει ακόμα ή έχει πέσει. Μένει μόνο η ελπίδα ότι ίσως κάποτε, ξαναρθεί στην επιφάνεια. 4 Για τον ίδιο λόγο, είναι αδύνατον σήμερα να εκτιμηθούν οι διαστάσεις του – εκτός του ύψους της καμάρας του, που γνωρίζουμε ότι ήταν είκοσι μέτρα - και γι’ αυτό, βασιζόμαστε σε περιγραφές παλιότερων περιηγητών, καθώς και σε φωτογραφίες που βγήκαν πριν τη βύθισή του. 

Το γεφύρι της Τατάρνας, βρισκόταν επάνω σε έναν από τους κυριότερους δρόμους της εποχής μεταξύ του 16ου και του 19ου αιώνα. Συνέδεε την Ευρυτανία με το Βάλτο και μέχρι το 1911, που κατασκευάστηκαν τα γεφύρια της Τέμπλας και του Αυλακιού, ήταν το μοναδικό πέρασμα του Αχελώου για ολόκληρη την περιοχή.

ΤΟ ΠΕΤΡΟΓΕΦΥΡΟ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ.

Πετρογέφυρο, λέγεται το γεφύρι που είναι κάτω από το χωριό Άγραφα και ενώνει τις δύο όχθες του ρέματος Μπαρτσιά, λίγο μετά τη συμβολή του με το Σπορόρρεμα . Πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο και όμορφο μονότοξο γεφύρι με καμπύλη ράχη που φέρει προστατευτικά πεζούλια (ύψους πενήντα εκατοστών) και είναι θεμελιωμένο ανάμεσα σε δύο βράχους, ενώ τα «πόδια» του ακουμπούν μέσα στη κοίτη του ποταμού. 

Στο παρελθόν, διευκόλυνε τους ταξιδιώτες που πηγαίνανε από τα Άγραφα προς την Βαρβαριάδα και από εκεί προς το γεφύρι του Μανώλη. Σήμερα όμως, έχει αχρηστευτεί, από τον αμαξιτό δρόμο που οδηγεί στα Άγραφα. Στέκεται παραμερισμένο και κρυμμένο πίσω από τα κλαδιά των πλατάνων που πυκνώνουν το τοπίο και κρύβουν τα πάντα γύρω τους, και γι’ αυτό διακρίνεται μόνο η κορυφή της καμάρας του. Οι κάτοικοι της περιοχής ωστόσο, κόβουν τα κλαδιά αυτά, όχι μόνο για να το βγάλουν από την αφάνεια και να το κάνουν ορατό στους επισκέπτες, αλλά και για να το προστατεύουν από τις φθορές, όταν ο αέρας δυναμώνει. Άλλωστε, το γεφύρι, μαζί με έναν νερόμυλο που είναι εκεί κοντά αποτελούν τα αξιοθέατα της περιοχής που προσκαλούν τους ταξιδιώτες για μια στάση. 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΜΑΡΑ ΤΩΝ ΒΡΑΓΓΙΑΝΩΝ ΣΤΟ ΔΕΝΤΡΟ.

Το γεφύρι αυτό είναι χτισμένο πάνω στον Αγραφιώτη, στην περιοχή Δέντρο και συνέδεε παλιά τα Βραγγιανά με το χωριό Τρίδεντρο. Έχει κυρτή ράχη χωρίς προστατευτικά. Όπως στο γεφύρι του Κακού, έτσι κι εδώ το 1959 έγινε από τους ίδιους μαστόρους, συντήρηση, αρμολόγηση με τσιμέντο και τοποθέτηση σιδερένιων κιγκλιδωμάτων πάνω του. Οι μαστόροι αφήσανε κι εδώ τα αρχικά τους πάνω στη νωπή λάσπη, όπως: «ΒΔΜ 1959, ΔΚΑ, ΚΝΑ, ΣΑΤ , ΔΕΣ». Στην αριστερή του βάση προς το μέρος του Τρίδεντρου, έχει χτιστεί ένας τοίχος αντιστήριξης του δρόμου, στον οποίο διακρίνεται ή αρχή μιας καμάρας. Δε φαίνεται ολόκληρη σήμερα γιατί έχει σκεπαστεί από μπάζα. Προφανώς είναι το τέλος ενός αγωγού, που διοχετεύει τα νερά της βροχής στο ποτάμι . 

ΤΟ ΨΗΛΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ.

Το γεφύρι αυτό στέκεται μισό χιλιόμετρο περίπου μετά το γεφύρι του Μύλου, χτισμένο πάνω από ένα βαθύ ρέμα, που πηγάζει από τα βουνά Φούρκα (1.570 μ.) και Γραβάνι (1.485 μ.) και χύνεται στον Μοναστηριώτη. Παλαιότερα, εξυπηρετούσε τη διάβαση από το Μαναστηράκι προς τους διάσπαρτους απομακρυσμένους συνοικισμούς του χωριού, όπως τον Άγιο Νικόλαο, την Αγραπιδιά και το Σίχνικο και στη συνέχεια, την Παλαιοκατούνα. Σήμερα, από πάνω του περνάει αμαξιτός δρόμος, κι αυτός οδηγεί πια στα ίδια χωριά . 

Το γεφύρι αυτό είναι μονότοξο, με επίπεδη ράχη αλλά καλυμμένο με τσιμέντο, όπως είναι άλλωστε όλα σχεδόν τα γεφύρια που χρησιμοποιούνται πλέον από τα αυτοκίνητα. Έτσι, δεν γνωρίζουμε την παλιά του μορφή, όπως επίσης δε θα μάθουμε ποτέ αν είχε ακράδες. Η θεμελίωσή του έχει γίνει στα πρανή των βράχων της χαράδρας και δεν έχει καθόλου «πόδια». Για να επισκεφθούμε το γεφύρι, συνεχίζουμε το δρόμο που ακολουθήσαμε για το γεφύρι του Κακού. Η Μεγάλη Καμάρα βρίσκεται περίπου πεντακόσια μέτρα πιο κάτω. Το μονοπάτι «Ε4» περνάει πάνω από στη ράχη της, ενώ τα αυτοκίνητα μπορούν να περάσουν τον Αγραφιώτη, από μία πρόχειρη ξύλινη κατασκευή δίπλα της. 

Η ΚΑΜΑΡΟΥΛΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΦΡΑΓΚΙΣΤΑ .

Η Καμαρούλα είναι ένα ταπεινό γεφυράκι , χτισμένο πάνω από το ρέμα Σωτηριώτης , στην τοποθεσία Σωτήρα της Ανατολικής Φραγκίστας . Η περιοχή αυτή , στην οποία σώζεται το καθολικό ενός παλιού μοναστηριού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος , χτισμένου το 1725 , φιλοξενεί σήμερα τις εγκαταστάσεις των παιδικών κατασκηνώσεων της Δ.Ε.Η. , κάτω από τις οποίες βρίσκεται το γεφύρι . 

Επάνω στην επίπεδη ράχη του περνάει ένα ποτιστικό αυλάκι , που σήμερα έχει γεμίσει χώματα και δεν χρησιμοποιείται . Το στοιχείο αυτό , κάνει την Καμαρούλα να είναι ένα από τα δύο μοναδικά γεφύρια στην Ευρυτανία , που εκτός από την χρήση της για την διέλευση των περαστικών , να χρησιμεύει και σαν ''υδραγωγός γέφυρα''. 19 Το άλλο είναι το κοντινό γεφύρι του Παλιόμυλου.Στο κάτω μέρος της Καμαρούλας έχει κατασκευαστεί ένας τοίχος που έχει φύγει από τη θέση του και βοηθούσε κι αυτός στη μεταφορά του νερού.Το γεφύρι στέκει δίπλα τον δρόμο Καρπενησίου – Αγρινίου και έτσι είναι εύκολο να το επισκεφθεί ο καθένας .

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΗΝ ΝΕΡΑΤΑ ΤΗΣ ΔΑΦΝΗΣ .

Το γεφύρι αυτό , είναι το μοναδικό τρίτοξο (μάλλον) της Ευρυτανίας . Χτίστηκε επάνω στον ποταμό Γαβρενίτη , εκεί που αυτός χύνεται στον Μέγδοβα , ανάμεσα στα χωριά Βίνιανη και Δάφνη . Το εντυπωσιακό γεγονός με το γεφύρι αυτό , είναι ότι οι προσχώσεις του ποταμού , του έχουν καλύψει σχεδόν ολόκληρο τον κορμό με χαλίκια και λάσπες κι έτσι σήμερα είναι ορατές μόνο οι δύο του καμάρες κι αυτές στο ανώτερο σημείο τους . Έτσι δεν γνωρίζουμε το συνολικό του σχήμα , ούτε αν έχει άλλα τόξα ή ψευτοκαμάρες , οι οποίες θα βοηθούσαν στην εκτόνωση της πίεσης του νερού πάνω στον κορμό του . 

Η θεμελίωση του , δεν έχει γίνει πάνω σε βράχια στις απέναντι όχθες , αλλά μέσα στην κοίτη και το γεγονός αυτό , μαζί με το ότι είναι πολύτοξο , το κάνει να είναι το μοναδικό γεφύρι στον Ευρυτανικό χώρο που έχει τα χαρακτηριστικά αυτά . Το πότε και ποιοι το χτίσανε δεν είναι γνωστό . Όμως έχει πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία , που δεν τα βρίσκουμε σε άλλα γεφύρια του τόπου μας , όπως ‘’κόγχες‘’ και ‘’γείσα‘’ και αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μάλλον Ηπειρώτες πρέπει να ήταν οι μαστόροι που το φτιάξανε , διότι μόνο αυτοί είχαν την γνώση και την εμπειρία για παρόμοιες κατασκευές . 

ΤΟ ΚΑΤΩ ΓΕΦΥΡΙ ΤΗΣ ΧΡΎΣΩΣ .

Το Κάτω Γεφύρι στέκεται δίπλα στο δρόμο που ενώνει το Κερασοχώρι με τη Χρύσω . Κατηφορίζοντας από το ύψωμα Βαθύ προς το Χρυσιώτικο ρέμα συναντάμε το Κάτω Γεφύρι κοντά στην εκβολή του ρέματος στον Γαβρενίτη , μέσα σε μια θαυμάσια τοποθεσία που δημιουργεί το ποτάμι και το ανήλιαγο στενό φαράγγι του . Είναι μια μικρή καμάρα πάνω στο παλιό μονοπάτι από την Χρύσω προς τις περιοχές Μάηχοράφι ή Μέγα χωράφι και Παλιοχώρι . 

Το γεφυράκι ‘’φωνάζει’’ τη φτώχεια και την απλότητα της κατασκευής του καθώς η ράχη του είναι επίπεδη και δεν έχει προστατευτικά πεζούλια ή ακράδες , λόγω του ότι το ύψος είναι μικρό και δεν δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα . Η πορεία προς το γεφύρι αυτό είναι αρκετά ευχάριστη , αν και τα πρώτα βήματα τα κάνει ο επισκέπτης πάνω στα μπάζα που έριξε ο ‘’πολιτισμός‘’ της μπουλντόζας στη χαράδρα , κατά την διάνοιξη του δρόμου προς την Χρύσω . Μετά το πέρασμα του γεφυριού και ακολουθώντας ένα φιδίσιο καλντερίμι κατεβαίνουμε προς την εκβολή του Χρυσιώτη , όπου το τοπίο με τα πλατάνια να σκιάζουν τα πάντα , φανερώνεται απρόσμενα . 

Τα κείμενα και οι φώτο είναι απο το gefyria.blogspot.gr και την εκπληκτική δουλειά του κ.Νίκου Αντωνόπουλου.Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες για τα γεφύρια όλης της Ευρυτανίας